مدل های کسب و کار؛ مبانی، ارزیابی، نوآوری
محورهای موضوعی : زيرساخت‌هاي توسعه فناوري و نهادهاي پشتيبان توسعه فناوريمنوچهر منطقی 1 , فاطمه ثاقبی سعیدی 2 *
1 - سازمان صنایع هوایی
2 - -
کلید واژه:
چکیده مقاله :
در سال‌های اخیر شاهد رقابتی‌تر شدن عرصه کسب و کار در صنایع مختلف بوده‌ایم. بنا بر نظر محققان عرصه کسب و کار، دستیابی به جایگاه رقابتی مناسب برای یک شرکت، تنها با کمک یک الگوی مناسب کسب و کار امکان‌پذیر است. یک مدل کسب و کار موفق، نشان دهنده یک راه بهتر نسبت به گزینه‌های موجود می‌باشد که می‌تواند ارزش بیشتری را به یک گروه مجزا از مشتریان پیشنهاد کرده و منافع بیشتری را به شرکت بازگرداند. عدم تشخیص یک مدل کسب و کار مناسب در زمان آغاز یک کسب و کار، موجب ناکامی سازمان‌ها در دستیابی به اهداف آن میشود. ولیکن علی‌رغم اهمیت این موضوع، تعاریف و مؤلفه‌های استانداردی جهت شناسایی مدل‌های کسب و کار به صورتی که بتوان از آن در کسب و کارها و صنایع مختلف بهره برد، وجود ندارد. از این رو، در این مطالعه بر اساس رویکردهای مختلفی که در مدل‌سازی مدل کسب و کار وجود دارد، به ارائه تعاریف و مؤلفه‌های مدل کسب و کار پرداخته شده است. با این حال، تنها داشتن یک مدل کسب و کار مطلوب در زمان آغاز به کار شرکت مهم نیست، بلکه آنچه حیاتی‌تر است، در اختیار داشتن و حفظ یک مدل کسب و کار بهینه در طول حیات مؤسسه است. توانمندی یک مدل کسب و کار تا حدی است که خود می‌تواند ابزاری قدرتمند برای تحلیل، آزمون و ارزیابی انتخاب‌های راهبردي باشد که پیش‌روی یک سازمان قرار دارد. به همین دلیل، ارزیابی مدل کسب و کار یک سازمان، به عنوان فرایند اتخاذ تصمیمات راهبردي هیچ وقت کامل نمی‌شود و می‌تواند مبنایی برای بهبود مستمر رفتار کسب و کار باشد. ارزیابی مدل‌های کسب و کار، با توجه به هدف ارزیابی و سطوح و واحد تحلیل، متفاوت است. در این مطالعه سعی شده است تا با مروری بر مطالعات صورت گرفته، مهمترین روش‌ها و معیارهای ارزیابی مدل کسب و کار مشخص گردد. باید توجه نمود که مدل‌های کسب و کار، نمایشی از کسب و کار در یک زمان خاص هستند. تحولات سريع در محيط اقتصادي، فرهنگي، سياسي و فناوري، منجر به پیچیده‌تر شدن محیط فعالیت سازمان‌ها شده و باعث گردیده که سازمان‌ها دیگر از ثبات برخوردار نبوده و کسب و کارها به صورتی پویا تکامل یابند. این امر باعث شده است تا مدل‌های کسب و کار دارای یک وضعیت ناپایدار شده و با توسعه کسب و کار و در طول زمان، تغییر یابند. همین امر سبب گردیده است تا مفهوم نوآوری مدل کسب و کار به یکی از مهمترین مباحث مدیریتی تبدیل شود که در ادامه این مطالعه، مورد بررسی قرار گرفته است.
These days, organizations environment has become more competitive. According to business researchers, achieving a competitive position for the company is possible only by the proper business model. A successful business model indicates a better option so that it can offer greater value to a distinct group of customers and bring greater benefits to the company. At the start of a business, failure to identify an appropriate business model, leads to the failure of organizations to achieving its goals. Despite the importance of this issue, there is no standard for the definitions and components of business models. Hence, in this study, definitions and components of business models are discussed, according to the different approaches in modeling business models. However, merely having a good business model at the inception of a company is not enough; what is more important is utilizing and maintaining a proper business model over the life of the institution.The power of a business model is such that it can be a powerful tool for analyzing, testing, and evaluating organization's strategic options. Therefore, an organization business model evaluation as a strategic decision-making process will never stop and can be a basis for continuous improvement of the business. Business model evaluation differs according to the levels and units of analysis. In this study,by reviewing the different studies, the most important criteria and methods of business model evaluation has been proposed.Business models are the representation of businesses at a specific time. Rapid technological, economical, cultural and political changes lead to a more complex organizations environmentand dynamic business evolution. This causes instability of business models. Therefore, they change by the development of businesses. Hence, business model innovation has become one of the most important issues in management science. This concept has been studied in the final part of this study.