این مقاله به بررسی و تبیین مفهوم شکاف دیجیتال در سطح جهانی و سطح درون کشورها می‌پردازد. بروز شکاف دیجیتالی می‌تواند تأثیرات زیادی در تجارت الکترونیک، اقتصاد، آموزش و سطح اجتماعی و فرهنگی کشورها داشته باشد. برای این منظور به روش اسنادی به مطالعه و تحلیل پژوهش‌های انجام گرفته در حوزه شکاف دیجیتال در کشورهای مختلف پرداخته و از آمارهای بین‌المللی استفاده شده است. نتایج تحقیق نشان می‌دهد که شکاف دیجیتال مفهومی گسترده، پیچیده، چندبعدی و فراتر از دسترسی فیزیکی به فناوری‌های ارتباطی است. شکاف دیجیتال که در دو گستره، اول بین‌الملل و در بین کشورهای مختلف و دوم در داخل کشورها مطرح می‌شود، می‌تواند در چهار سطح شکاف دسترسی، شکاف استفاده و انگیزه، شکاف دانش و شکاف تولید رخ دهد. شکاف استفاده و انگیزه زمانی بروز می‌یابد که با وجود در دسترس‌بودن کامپیوتر و اینترنت، به دلیل نداشتن انگیزه و نیز درآمد کافی، همچنان بسیاری از گروه‌های جمعیتی از این امکانات استفاده نمی‌کنند. شکاف دانش در میزان سواد فناورانه‌ای و توانایی دسترسی به محتوا و خدمات آن‌لاینِ مناسب مطرح می‌شود. شکاف تولید توضیح می‌دهد که با وجود داشتن ویژگی تعاملی‌بودن و مشارکت در محتوای فناوری‌های جدید، همچنان بین تعداد تولیدکنندگان محتوا و مصرف‌کنندگان آن فاصله زیادی دارند. همچنین شکاف دیجیتال پدیده‌ای پویاست به طوری که با پر‌شدن شکاف دیجیتال در یک سطح، در سطح دیگر شکاف ایجاد می‌شود. در آخرِ پژوهش مدلی برای تببین و مطالعه سطوح شکاف دیجیتال و متغیرهای دخیل در آن پیشنهاد شده است.

ریسک‌های بسیاری در فرایند توسعه محصول جدید در تمام صنایع به‌طور ذاتی وجود دارد. از این‌رو درک، شناسایی و رتبه‌بندی ریسک‌ها از اهمیتی راهبردی برای شرکت‌ها برخوردار است. هدف این مطالعه شناسایی و رتبه‌بندی ریسک‌‌ها در فرایند توسعه محصول جدید در صنایع خودرو‌سازی ایران می‌باشد. در این‌ راستا، براساس ادبیات پژوهش و مصاحبه‌‌‌های تخصصی انجام‌شده با خبرگان، شاخص‌‌های اصلی ایجاد ریسک در توسعه ‌محصول جدید در صنایع خودروسازی ایران شناسایی شدند. با توجه به اینکه میان معیار‌ها و زیرمعیار‌ها رابطه وجود دارد، از تکنیک دیماتل برای شناسایی الگوی روابط استفاده‌شده و با در نظر گرفتن معیارها شبکه روابط شناسایی شد. در نهایت با استفاده از تکنیک فرایند تحلیل شبکه (ANP) و با بکارگیری نرم‌افزار سوپردسیژن، رتبه‌‌بندی معیارها و زیرمعیارها به‌دست آمد. نتیجه حاصل از تکنیک‌های به‌کار گرفته شده ‌حاکی ‌از این است که ریسک سازمانی از بیشترین اهمیت در مدیریت ریسک فرایند توسعه محصول جدید صنعت خودرو کشور برخودار بوده و ریسک فنی‌کمترین اهمیت را دارا می‌باشد. از طرفی زیرمعیار برنامه‌ریزی نادرست منابع، دارای بالاترین اهمیت و زیرمعیار فقدان ارتباطات کافی دارای کمترین اهمیت در صنایع خودروسازی ایران می‌‌باشد.

رشد و توسعه اقتصادي، ازجمله اهداف اصلی سیاست‌گذاران اقتصادي است که سبب شده آن‌ها همواره به دنبال یافتن عواملی باشند که موجب تسریع در رشد اقتصادي شود. در این زمینه، نظریه‌هاي مختلفی وجـود دارد که هرکدام به یکسري از عوامل مؤثر بر رشد اقتصادي می‌پردازند؛ یکی از دلایل ناکامی در مسیر توسعه اقتصادی نداشتن الگویی برای تحقق پیچیدگی اقتصادی با توجه به تجربیات دیگر کشورها می‌باشد. این پژوهش به منظور فراتحلیل تحقیقات انجام‌شده در حوزه پیچیدگی اقتصادی طی چند سال گذشته صورت گرفته است. جامعه آماری این پژوهش مربوط به کلیه تحقیقاتی است که طی سال‌های 2011 تا انتهای سال 2017 به مقوله پیچیدگی اقتصادی پرداخته‌اند. از میان 35 پژوهش بررسی شده 22 مورد برای فرا تحلیل مناسب تشخیص داده شد. این مقالات در دو بخش «یافته‌های توصیفی فراتحلیل» و «ارزیابی کیفی مقاله‌ها» بررسی شده‌اند. یافته‌های توصیفی شامل بازه زمانی، فراوانی مقالات، جنسیت پژوهشگران و توزیع جغرافیایی نویسندگان و سطح منطقه مورد بررسی (ملی، منطقه‌ای یا جهانی) می‌باشد. در بخش ارزیابی کیفیت مقاله‌ها براساس شاخص سه‌گانه «بلیکی» به سه گروه چیستی، چرایی و چگونگی دسته‌بندی و تحلیل شده‌اند. سپس با بررسی تمامی مقالات مورد بررسی، عوامل مورد تأکید در پیچیدگی اقتصادی استخراج گردید و در پایان با توجه به این عوامل، مدلی پیشنهادی در راستای تحقق پیچیدگی اقتصادی ارائه شده است، که می‌تواند به‌عنوان چراغ راهی پیش روی مدیران و سیاست‌گذاران عرصه‌های اقتصادی و صنعتی قرار گیرد.

امروزه با افزایش جمعیت جهان و نیاز به تأمین غذا از یک طرف و کمبود آب، انرژی و زمین‌های قابل کشت از طرف دیگر، کشاورزی سنتی دیگر پاسخگوی نیاز غذایی جمعیت جهان نیست از این‌رو کشاورزی هوشمند بیش از پیش مورد توجه قرار گرفته است. اینترنت‌اشیاء یک فناوری نوین است که قادر به ارائه راه‌حل‌های بسیاری برای مدرنیزاسیون کشاورزی می‌باشد. فناوری اینترنت‌اشیاء اطلاعات قابل اطمینانی در مورد بذری که باید کشت شود، میزان بذر، بهترین زمان کاشت و برداشت و همچنین پیش‌بینی میزان محصولی که برداشت می‌شود به کشاورز ارائه می‌دهد. در این مقاله، با مطالعه تحقیقات و پژوهش‌های انجام شده از طریق جمع‌آوری داده‌ها با روش کتابخانه‌ای و مطالعه منابع علمی در زمینه فناوری اینترنت‌اشیاء و همچنین زیرساخت‌های لازم جهت استقرار و نیز پتانسیل و ظرفیت‌های این فناوری در حوزه کشاورزی پرداخته شده است. در پژوهش حاضر به مرور مزایای بکارگیری اینترنت‌اشیاء در بخش کشاورزی هوشمند از جمله افزایش عملکرد محصول ناشی از برنامه‌ریزی مناسب زمان کاشت بذر، برداشت محصول، بهینه‌سازی مصرف آب پرداخته شده است. همچنین برنامه‌ریزی جهت به‌کارگیری روش‌های مناسب آبیاری با توجه به میزان آب مورد نیاز هر گیاه و هر منطقه آب و هوایی، شناسایی به‌هنگام آفات و بیماری‌های گیاهی و اعلام هشدارهای لازم به کشاورز جهت تصمیم‌گیری و انجام اقدامات لازم برای دفع آفات با بهره‌مندی از اطلاعات دریافتی از حسگرهای مستقر در مزرعه از دیگر مزایایی است که در این پژوهش به آن پرداخته شده است.

شرکت برق منطقه‏ای فارس یکی از 16 شرکت برق منطقه‏ای کشور است که وظیفه مدیریت انتقال برق را در سطح استان‌های فارس و بوشهر بر عهده دارد. این شرکت برای ارتقاء ارائه خدمات خود از سیستم‏های مختلف مدیریتی بهره می‏برد که نظام پیشنهادها یکی از این سیستم‌ها است. مطابق روش اجرایی نظام پذیرش، بررسی و اجرای پیشنهادها، در هر مرحله پذیرش و اجرای پیشنهاد، به منظور ارج نهادن به جایگاه تفکر و اندیشه، پاداشی نیز در نظر گرفته شده است. پاداش هر پیشنهاد متناسب با امتیازی است که آن پیشنهاد دریافت می‏کند. به منظور امتیازدهی به هر پیشنهاد، شاخص‏‏ها و معیارهایی در روش اجرایی مدون این شرکت پیش‏بینی گردیده است که در سه حوزه معیارهای فنی، غیرفنی و مالی طبقه‏‏بندی می‏گردد. هم‌اکنون با توجه به عدم وجود ابزار مکانیزه‏ محاسبه شاخص‏ها، هر عضو کمیته نظام مشارکت امتیاز مورد نظر خود را به صورت صفر و یک، بعنوان امتیاز هر حوزه ثبت و به روش خطی، معدل سه حوزه، امتیاز نهایی را مشخص می‌کند. در این مقاله ضمن معرفی شرکت برق منطقه‏ای فارس و نظام پیشنهادها، با استفاده از استنتاج فازی، یک سیستم هوشمند تصمیم‏‏یار امتیازدهی به پیشنهادها طراحی و پیاده‏سازی گردیده است که با استفاده از ترکیب غیرخطی امتیاز طیفی در حوزه‏های مختلف، امتیاز نهایی بهینه‌تری را پیشنهاد می‏نماید. نتایج حاصل از بهره‏گیری از این سیستم نشان می‏دهد کیفیت تصمیم در تخصیص امتیاز به هر پیشنهاد افزایش یافته و قواعد موجود در موتور استنتاج فازی سیستم، امتیاز را متناسب‏تر و دقیق‏تر ارائه می‏نماید.

شناسایی الزامات و عوامل موفقیت مرتبط با توسعه شبکه‌های اجتماعی بومی می‌تواند به فراگیر‌شدن این شبکه‌ها در داخل کشور و افزایش توان رقابتی آنها با بازیگران مسلط در این حوزه کمک نماید. جامعه آماری پژوهش حاضر را متخصصین و خبرگان مطلع تشکیل دادند که با استفاده از نمونه‌گیری هدفمند 11 نفر به‌عنوان نمونه انتخاب گردید. روش پژوهش حاضر کیفی و برای تحلیل داده‌ها از تکنیک تحلیل موضوعی (تم) استفاده شد و روایی یافته‌های پژوهش با استفاده از روش‌های بازبینی توسط اعضا، بررسی همکار، مشارکتی‌بودن پژوهش تضمین گردید. همچنین به منظور سنجش پایایی کدگذاری‌های انجام‌شده، از روش‌های پایایی بازآزمون و توافق درون موضوعی استفاده شد. بر پایه نتایج پژوهش، الزامات در توسعه شبکه‌های اجتماعی فراگیر بومی را می‌توان به الزامات ایجادی، الزامات حمایتی، الزامات تحلیلی، و الزامات راهبردی دسته‌بندی نمود. هم‌چنین نتایج نشان می‌دهد که ازدیدگاه تقاضا (کاربران) موفقیت شبکه‌های اجتماعی در گرو عوامل وابسته به مفیدبودن و حس تعلق هستند و از دیدگاه عرضه (کسب و کار) توجه به عوامل رشد و پایداری کسب و کار باعث موفقیت شبکه‌های اجتماعی بومی می‌شود. با مطالعه عوامل موفقیت شبکه‌های اجتماعی از منظر کسب و کار و کاربران، چالش‌های فراگیر شبکه‌های اجتماعی بومی استخراج گردیده و برای هر یک از چالش‌ها، سیاست‌ها و راهبردهای پیشنهادی معرفی شده‌اند. توجه به نيازهاي جوانان، استفاده از تحليل شبكه‌هاي اجتماعي برخط موجود، شفاف‌سازی قوانين و مقررات مرتبط، ارائه مشوق‌ها و حمايت‌های زیرساختی، ملاحظه معیارها و هنجارهای فرهنگی و اجتماعی، نوآوری در مدل‌های کسب و کار و ایجاد دسترسی آزاد به داده‌ها و اطلاعات عمومی از جمله راهبردهای پیشنهادی به منظور توسعه شبکه‌های اجتماعی فراگیر بومی می‌باشد.

شناسایی خواسته‌ها و نیازهای مشتریان و کارکنان همواره در برگیرنده مجموع‌هایی از زوایای پنهان بوده که متناسب با فرهنگ و شرایط هر کشور پیچیدگی‌های خاصی را در خود پرورش داده است. در این میان یادگیری سازمانی ابزار سودمندی برای سازمان‌ها تا عملکرد خود را ارتقاء دهند و به عملکرد مطلوب برسند. لذا به ضرورت بررسی تأثیر یادگیری سازمانی بر عملکرد در این تحقیق مورد بررسی قرار گرفت. جامعه آماری کارمندان 9 شعبه از شعبات بانک کشاورزی ایران در تهران بودند که براساس جدول مورگان 52 پرسشنامه در بین کارمندان بانک توزیع شد. روش تحقيق، توصیفی- پيمايشي و ابزار جمع‌آوري اطلاعات پرسشنامه بوده است. در اين پژوهش، هدف بررسي و تبيين تأثیر یادگیری سازمانی بر عملکرد با میانجی‌گری مدیریت دانش بود. آلفای کرونباخ حاصل از پایایی کل سه پرسشنامه برابر 970/0 به‌دست آمد. تجزیه و تحلیل داده‌ها در دو سطح آمار توصیفی و آمار استنباطی توسط نرم‌افزار SPSS 16 و Smart PLS3 انجام شد. تجزیه و تحلیل داده نشان داد که یادگیری سازمانی بر عملکرد سازمانی و مدیریت دانش تأثیر مثبت مستقیم و معنی‌داری دارد. نتایج نشان می‌دهد که ارتقاء یادگیری سازمانی نقش مهمی بر شکل‌گیری بهبود عملکرد سازمانی دارد. لذا با تلاش همه کارکنان در جهت مدیریت دانش نوین و یادگیری سازمانی، عملکرد سازمانی بهبود می‌یابد.

يكي از مسائلی كه مجموعه علوم‌انسانی و اجتماعي ايران با آن روبروست، نحوه به‌کارگیری و تجاری‌سازی دانش در این حوزه و ایجاد کسب و کار است. ماحصل این موضوع، تهي‌شدن حوزه‌هاي كسب و كار از مزايا و ظرفيت‌هاي رشته‌های علوم انسانی و اجتماعی، اتلاف سرمايه‌های كشور، بيكاري تعداد زيادي از دانش‌آموختگان و عوارض ناشی از آن (نظیر مهاجرت و اشتغال در کسب و کارهاي غيرمرتبط) است. از این‌رو در اين مقاله تلاش شده با بررسي ادبيات موجود در زمینه کارآفرینی دانشگاهی، زیست‌بوم حامی کارآفرینی و مطالعه دو دانشگاه داخلی و خارجی، راهکارهایی در جهت توسعه کارآفرینی دانشگاهی در حوزه علوم انسانی و اجتماعي ارایه گردد. نتایج نشان می‌دهد که در دانشگاه‌های جامع، ابتدا دانشکده‌های فنی و مهندسی و سپس دانشکده‌های علوم اجتماعی، اقتصاد و مدیریت اقدام به کارآفرینی می‌کنند اما سایر دانشکده‌ها در قبال کارآفرینی مقاومت می‌کنند. بنابراین در یک دانشگاه علوم انسانی، تحریک تمام دانشکده‌ها به شیوه‌های نوآورانه برای کارآفرینی در کنار انجام وظایف علمی و پژوهشی باید به دقت صورت گیرد و ابتدا دانشکده‌هایی که محصولات و خدمات آنها به بازار نزدیک‌تر است وارد گود کارآفرینی شوند. در ضمن یک ساختار جهان شمول برای ایجاد زیست‌بوم کارآفرینی دانشگاهی وجود ندارد. بنابراین مسئولان دانشگاه‌های فعال در حوزه علوم انسانی باید فضایی را ایجاد کنند که در آن ضمن حفظ ارزش‌های سنتی آموزش و پژوهش، ظرفیت تجاری‌سازی ایجاد فرهنگ کارآفرینانه در دانشگاه در مرکز توجه دانشجویان و کارکنان قرار گیرد.