مطالعه ای تطبیقی در تحلیل قالب سنجی حقوقی سازوکار استخراج فناوری رمزارزها: بایسته ها و سیاستگذاری ها
محورهای موضوعی : سیاستگذاری و اجرای کاربرد توسعه پایدار در همه زمینههاحسین صادقی 1 , فاطمه نوری 2 * , مهدی ناصر 3
1 - مدیر گروه کسب و کار دانشکده کارآفرینی دانشگاه تهران
2 - دانش آموخته دکترای حقوق خصوصی دانشگاه علوم قضایی
3 - دانشجوی دکترای حقوق خصوصی دانشگاه علوم قضایی
کلید واژه: رمزارز, حیازت مباحات, مجهول المالک, جعاله, ماینینگ (استخراج),
چکیده مقاله :
استخراج به عنوان یکی از فعالیت های حوزه رمزارز از ابتدای ورود خود به جوامع با دو چالش حقوقی روبه رو بوده است. ازیک سو ابعاد حقوقی ناشناخته این فعالیت به جهت ساختار و ساختمان جدید آن و از سوی دیگر تولید و انتشار ارز توسط بخش خصوصی و بدون نظارت و کنترل حاکمیت که برخلاف بدیهیات نظام مالی و پولی کشورهاست. بررسی نظام های حقوقی در زمینه رمزارزها نشان می دهد که در جهت حل این دو چالش، قانون گذاران عموماً عجله ای برای تنظیم گری ندارند و به تطبیق وضعیت جدید با مقررات موجود بسنده نموده اند و حداکثر در برخی حوزه ها همچون مالیات و پولشویی مقرره هایی تنظیم شده است. قانون گذاران عملاً با اقداماتی به دنبال محدود نمودن و کنترل استخراج و نظارت بر مبادلات ارز مستخرج از این عملیات هستند. در نظام حقوقی ایران نیز به موجب آیین نامه فرایند ماینینگ، استخراج به عنوان یک صنعت به رسمیت شناخته شده است لکن ابعاد حقوقی آن نامشخص است و لذا راه حلی جز تطبیق آن با نهادهای موجود باقی نمی ماند. ساختمان حقوقی استخراج به سه نهاد حیازت مباحات، مجهول المالک و جعاله نزدیک تر است لکن از این بین قابل تطبیق با جعاله است. در استخراج ایجاب عمومی بر حل مسائل ریاضی شده که هر عامل بر این ایجاب که مقدمتاً آن را انجام دهد، می تواند پاداش تعیین شده را از آن خود نماید. حل مسأله ریاضی و متعاقباً امضای بلوک جهت تأیید تراکنش که با غرض عقلاییِ تأمین امنیت شبکه انجام می شود، عملی است که بدان ایجاب شده و جُعل نیز همان پاداش تعلق گرفته در مقابل این عمل است.
Mining, as one of activities of cryptocurrency field, has faced two legal challenges since beginning of its entry into societies. On one hand, unknown legal dimensions of this activity due to its new structure and on or hand, production and release of currency by private sector without supervision and control of government, which is against axioms of financial and monetary system of countries. A review of legal systems in field of cryptocurrencies shows that in order to solve se two challenges, legislators are generally not in a hurry to regulate and are satisfied with adapting new situation to existing regulations and at most, regulations have been set in some areas such as taxes and money laundering. Legislators are actually taking measures to limit and control mining and monitoring of currency exchanges extracted from this operation. In Iran's legal system, according to regulations of mining process, mining is recognized as an industry, but its legal aspects are unclear and refore, re is no solution except adapting it to existing institutions. legal structure of mining is closer to three entities of occupancy, of unknown ownership and reward, but it can be adapted to reward. In mining, re is a public offer to solve mamatical problems that any person who does it first can get reward. Solving mamatical problem and subsequently signing block to verify transaction, which is done with rational purpose of securing network, is an action that is required and reward is also remuneration given for this act
1- نوری، مهدی و نواب پور، علیرضا، مقدمه ای بر تنظیم گری رمزینه ارزها در اقتصاد ایران، گزارشی از دفتر مطالعات اقتصادی مجلس شورای اسلامی، 26/4/1397
2- گروه مؤلفین نبض دانش، شناخت مفاهیم، شیوه سرمایه گذاری و کسب درآمد از ارزهای دیجیتال، چاپ اول، تهران، انتشارات نبض دانش. 1398
3- عربلو، مرتضی؛ محمدزاده، احمد؛ نوری، جواد؛ بررسی و مقایسه انواع روش های اثبات و پروتکل های اجماع در ارزهای رمزنگاری شده، ارائه شده در کنفرانس بین المللی مدیریت، اقتصاد و بانکداری، صفحات 22-1 . 1398
4- امامی، سید حسن، حقوق مدنی، جلد اول، چاپ بیست و هفتم، تهران، انتشارات اسلامیه. 1386
5- عیوضلو، حسین؛ موسویان، سیدعباس؛ رضایی صدرآبادی، محسن؛ نوری، جواد؛ تحلیل فقهی و اقتصادی استخراج ارزهای مجازی در نظام اقتصادی اسلام (مطالعه موردی بیت کوین)، معرفت اقتصاد اسلامی، شماره 21، صفحات 72-57. 1398
6- بیات، فرهاد؛ بیات، شیرین؛ شرح جامع قانون مدنی، چاپ چهاردهم، تهران، انتشارات ارشد.1397
7- کاتوزیان، امیرناصر، دوره مقدماتی حقوق مدنی، ج 1، چاپ 12، تهران، کتابخانه گنج دانش. 1388
8- خردمند، محسن، بررسی فقهی استخراج و مبادله رمزارزها با تمرکز بر شبکه بیت-کوین، معرفت اقتصاد اسلامی، شماره 20، صفحات 124-109. 1398
9- پدرو، فرانکو، مفاهیم بیت کوین، مترجم: حسن مرتضی زاده، چاپ دوم، تهران، موسسه کتاب مهربان نشر.1397
10- Satoshi N. Bitcoin: A Peer-to-Peer Electronic Cash System, 2008. Available at: https://bitcoin.org/bitcoin.pdf (accessed) 2019
11- Blandin, A., Cloots, A.S., Hussain, H., Rauchs, M., Saleuddin, R., Allen, J.G., Zhang, B. & Cloud, K., Global cryptoasset regulatory landscape study, Cambridge, Cambridge Centre for Alternative Finance (CCAF). 2019
12- Haynes, A. Yeoh, P. Cryptocurrencies and cryptoassets: regulatory and legal issues, New York, NY: Informa Law from Routledge, 2020
13- Hileman, G. & Rauchs, M., Global cryptocurrency benchmarking study, Cambridge, Cambridge University Press. 2017
14- Kaplanov, N.M, “Nerdy money: Bitcoin, the private digital currency, and the case against its regulation”, Temple University Legal Studies Research Paper, 31/03/12. 2012
15- Kapron, Z, Chomping at the Bitcoin The past, present and future of Bitcoin in China, Hong Kong, Penguin Books China. 2014
16- Parker, E., “Can China contain Bitcoin? It is trying. But the cryptocurrency is bigger than any country, even the one where it has been most popular?”, MIT Technology Review, January/February 2018. 2018
17- Gong, L. & Yu, L, “China” in J. Dewey (ed.), Blockchain and cryptocurrency regulation, London, Global Legal Insights. 2019
18- Castor, A., “After second hack this year, South Korean exchange Youbit closes down”, Bitcoin magazine, 19/12/2017, https://bitcoinmagazine.com/articles/after-second-hack-year-southkorean-exchange-youbit-closes-down, accessed 02/02/2018. 2017
19- Global Legal Monitor, “Japan: Bitcoin to Be Regulated”, Global Legal Monitor, 04/11/2016, www.loc.gov/law/foreign-news/article/japan-bitcoin-to-be-regulated/, accessed 02/02/2018. 2018