تحلیل نوآوری و جذابیت فناوری دانشگاه‌های ایران بر اساس کاربردی بودن تولیدات علمی و فناوری
محورهای موضوعی : بررسی وضعیت مطلوب رشد فناوری در کشور و چگونگی رسیدن به آن
حمزه علی نورمحمدی
1
,
زینب جوزی
2
*
,
مجتبی طاووسی
3
1 - گروه علم اطلاعات و دانش شناسی، دانشگاه شاهد، تهران، ایران
2 - علم اطلاعات و دانش شناسی، دانشگاه شهید چمران، اهواز، ایران
3 - آینده پژوهشی، دانشگاه و پژوهشگاه دفاع ملی و راهبردی، تهران، ایران
کلید واژه: تولیدات علمی, پروانه ثبت اختراع, دانشگاه, ایران, علم و فناوری,
چکیده مقاله :
تحقیق حاضر با" هدف تحلیل نوآوری و جذابیت فناوری دانشگاه‌های ایران بر اساس کاربردی بودن تولیدات علمی و فناوری در پایگاه استنادی وب آو ساینس و مرکز مالکیت معنوی ایران" انجام شد. روش پژوهش تحلیلی بود که با استفاده از روش اسنادی انجام شد. جامعه پژوهش شامل 44686 تولید علمی طی بازه زمانی 2010 تا 2020 و 46861 پروانه ثبت اختراع از 1389 تا 1399 است. نتایج نشان داد تولیدات علمی دانشگاهها روند رو به رشد داشته، اما پروانه‌های ثبت اختراع این دانشگاهها با کاهش شدید مواجهه شده است. بیشترین سهم در تولیدات علمی متعلق به دانشگاه علوم پزشکی تهران و بیشترین سهم در پروانه‌های ثبت اختراع متعلق به دانشگاه امیرکبیر است. سه حوزه موضوعی انرژی، مصالح و شیمی در تولیدات علمی دانشگاهها بیشتر مورد پژوهش بوده و حوزه انجام عملیات؛ حمل و نقل و نیازهای بشری در پروانه‌های ثبت اختراع پرتولیدترین حوزه و حوزه منسوجات، کاغذ کم کارترین حوزه در دانشگاهها بود. جعفری پژوهشگر دانشگاه صنعتی اصفهان پرتولیدترین نویسنده و ناجی پژوهشگر دانشگاه امیرکبیر برترین مخترع شناخته شدند و گئورگ بابا ملک قره پتیان تنها نویسنده و مخترع بود که در دو گروه جزء برترین محققین بود. نتایج حاکی از آن است که هیچگونه همبستگی معناداری بین تولیدات علمی و پروانه‌های ثبت اختراع دانشگاهها وجود ندارد و دانشگاهها نتوانسته‌اند دانش نظری و علمی خود را به دانش کاربردی تبدیل نمایند. مسئولین می‌بایست دانشگاه‌های کشور را به سمت دانشگاه‌های نسل سوم هدایت نمایند، تا اقتصاد مبتنی بر نوآوری، از طریق تبدیل دانش به فناوری و ایجاد نوآوری حاصل شود.
The present study was conducted with the aim of "analyzing the innovation and technological attractiveness of Iranian universities based on the applicability of scientific and technological products in the Web of Science citation database and the Iranian Intellectual Property Center". The research method was analytical using documentary method. The research population includes productions 44686 scientific and 46861 patents from during the period 2010 to 2020. The results showed that the scientific production of universities has been growing, but the patents of these universities have been severely reduced. The largest share in scientific productions belongs to Tehran University of Medical Sciences and the largest share in patents belongs to Amirkabir University. The three thematic areas of energy, materials and chemistry in the scientific productions of universities are the most researched and the field of operations; Transportation and human needs in patents. The most productive field and the field of textiles, paper was the least productive field in universities. Jafari, a researcher at Isfahan University of Technology, was recognized as the most prolific writer and researcher naji at Amirkabir University. The results indicate that there is no significant correlation between scientific products and university patents and universities have not been able to turn their theoretical and scientific knowledge into applied knowledge. Officials should lead the country's universities to Three-generation universities, so that an innovation-based economy can be achieved by turning knowledge into technology and creating innovation and scientific knowledge will be applied and scientific productivity will be achieved.
جبل عاملی, محمد سعید, آزادگان مهر, ماندانا. الگوی حمایت از شکل‌گیری شرکت‌های انشعابی دانشگاهی، با ساز وکار سرمایه‌گذاری خطرپذیر؛ مطالعه موردی دانشگاه علم و صنعت ایران. سیاست علم و فناوری، 1389، 3(1)، 15-29.#
2- خسروپور، بهمن، زنگنه، مریم. دانشگاه کارآفرین )مفهوم، ضرورت و چالشها(، دوماهنامه مطالعات کاربردی درعلوم مدیریت و توسعه، 1379، 3(5)، 73-61.#
3- مهدی، ر.ضا، شفیعی، مسعود. و سینایی، عطاالله. درآمدی بر دانشگاه نوآور و کارآفرین، تهران: نشر جامعه شناسان.#
4- امیری، سعید؛ نیککام، نادر؛ صاحبی‌نژاد، مجید. بررسی آماری وضعیت تولید فناوری و ثبت اختراعات مرتبط با فناوری نانو در کشورهای مختلف. سیاست علم و فناوری. 1387، 1 (3): 11.#
5- نوروزی چاکلی، عبدالرضا؛ حسن‌زاده، محمد؛ نورمحمدی، حمزه‌علی؛ اعتمادی‌فرد، علی. (1388). پانزده سال تولید علم ایران در پایگاه‌های «مؤسسه اطلاعات علمی» (آی.اس.آی) 1993-2007. فصلنامه مطالعات ملی کتابداری و سازماندهی اطلاعات، 1388، 20(1)، 175-200.#
6- نگهبان, محمد باقر. تحلیل رابطۀ میان تولیدات علمی کشورهای برتر جهان و میزان ثبت اختراع. پژوهش نامه علم سنجی. 1396، 3(5)، 109-119.#
7- صفاهیه, هاجر, شریفی فرد, زینب. دو دهه عملکرد کشورهای اسلامی در حال توسعه عضو گروه D8 در بروندادهای علمی و فناورانه: مطالعه تطبیقی. سیاست نامه علم و فناوری ،1399 10(4)، 53 – 68. #
8- علائی آرانی، محمد. مطالعه رابطه میان پروانه‌های ثبت اختراع و تولیدات علمی و تولیدات علمی مخترعان ایرانی، پایان نامه کارشناسی ارشد به راهنمایی دکتر نادر نقشینه، دانشگاه تهران، ( 1387). #
9- حیدری، کبری. تحلیل و مصورسازی شبکه همکاری مخترعان کشور براساس پروانه‌های ثبت اختراع در پایگاه USPTO، پایان‌نامه کارشناسی ارشد به راهنمایی دکتر حمزه‌علی نورمحمدی. دانشگاه شاهد، (1397).#
10- مجیدی موسی؛ دهقانی، مژده. تحلیل استنادی تطبیقی پروانه‌های ثبت اختراع مخترعان ایرانی و ترکیه‌ای در پایگاه‌های بین‌المللی ثبت اختراع از سال 1988 تا 2008. فصلنامه دانش شناسی، . 1389، 3(9) 77-88.#
11- عبدخدا هیوا، محمد؛ نوروزی، علیرضا؛ رواند، سامان. تحلیل موضوعی پروانه های ثبت اختراع مخترعان ایرانی در پایگاه‌های بین‌المللی ثبت اختراع در فاصله سالهای ۲۰۱۱-۱۹۷۶، مجله پیاورد سلامت، 1391، 5(5) 45. #
12- Rifkin, J. The third industrial revolution: how lateral power is transforming energy, the economy, and the world. Macmillan. URL: Free Kindle instant preview: 2011; http://amzn.asia/64nmqtQ#
13- Li, X., Xie, Q., Daim, T., & Huang, L. Forecasting technology trends using text mining of the gaps between science and technology: The case of perovskite solar cell technology. Technological Forecasting and Social Change, 2019; 146, 432-449.#
14- Negahban, M. B., Soltaninejad, A., & Naghdinejad, A. A Study of Iranian Scientific Productions on Patenting and its Comparison with those of Scientifically Advanced Countries. International Journal of Information Science and Management (IJISM), 2020; 19(1), 45-58.#
15- Wang, L., & Li, Z. Knowledge flows from public science to industrial technologies. The Journal of Technology Transfer, 2021; 46(4), 1232-1255.#
16- Ma, Y., Chi, Q., & Song, L. Revealing structural patterns of patent citation by a two-boundary network model based on USPTO data. 2020; IEEE Access, 8, 23324-23335.#
17- Qi, Y., Zhu, N., Zhai, Y., & Ding, Y. The mutually beneficial relationship of patents and scientific literature: topic evolution in nanoscience. Scientometrics, 2018; 115(2), 893-911.#
18- Wang, M. Y., Fang, S. C., & Chang, Y. H. Exploring technological opportunities by mining the gaps between science and technology: microalgal biofuels. Technological Forecasting and Social Change, 2015; 92, 182-195.#
19- Taylor, M. Z. The politics of innovation: Why some countries are better than others at science and technology. Oxford University Press, 2016.#
20- Todorovic, Z. W., McNaughton, R. B., & Guild, P. ENTRE-U: An entrepreneurial orientation scale for universities. Technovation, 2011; 31(2-3), 128-137. #
21- MARICATO, João de Melo; NORONHA, Daisy Pires. Integrated analysis of indicators for relationship studies between science and technology: co-activities between papers and patents. Revista Ibero-Americana de Ciência da Informação; Vol 6 No 2, 2013; 89-107, 24 (2), 107-89.#
22- Van Looy, B., Magerman, T., & Debackere, K. Developing technology in the vicinity of science: An examination of the relationship between science intensity (of patents) and technological productivity within the field of biotechnology. Scientometrics, 2007; 70(2), 441-458. DOI: https://doi.org/10.1007/s11192-007-0211-8#
23- Park, H., & Kang, J. Patterns of scientific and technological knowledge flows based on scientific papers and patents. Scientometrics, 2009; 81(3), 811-820. #
24- Yoon, J., & Park, H. W. The unbalanced dynamics in Sino-South Korea scientific and technological collaboration: a triple helix perspective with insights from paper and patent network analysis. Asian Journal of Technology Innovation, 2017; 25(1), 184-198. #
25- Catalán, P., Navarrete, C., & Figueroa, F. The scientific and technological cross-space: is technological diversification driven by scientific endogenous capacity? Research Policy, 2022, 51.8: 104016. 104016. #