بررسی نقش میانجی قابلیت فناوری و مزیت رقابتی در رابطه بین بازارگرایی و عملکرد بازار در شرکتهای دانشبنیان
محورهای موضوعی : Entrepreneurship and Mnagement of Knowledge-based Firms
محمد باقر مهذب ترابی
1
,
سید محمد حسن حسینی
2
*
,
سید حسین سیدی
3
1 - گروه مدیریت، دانشگاه صنعتی شاهرود
2 - دانشکده مهندسی صنایع و مدیریت، دانشگاه صنعتی شاهرود
3 - هیات علمی دانشکده مدیریت، دانشگاه صنعتی شاهرود
کلید واژه: بازارگرایی, مزیت رقابتی, قابلیت فناوری, عملکرد بازار, شرکتهای دانش بنیان,
چکیده مقاله :
در فضای کسب و کار رقابتی امروزی، سازمانهايي ميتوانند جایگاه تجاری خود را حفظ كره و آن را بهبود دهند كه از طريق جذب بازارهای جدید داخلی و خارجی به رشد سازماني و سودآوری بيشتر دست يابند. از این رو بهبود عملکرد و ایجاد یک مزیت رقابتی به عنوان عاملی موثر در عملکرد بازار، موضوعی است که همواره ذهن مدیران ارشد سازمان ها را به خود جلب کرده است. این موضوع برای شرکتهای دانش بنیان که اغلب تازه تاسیس بوده و برای ورود به بازار با چالشهای بیشتری مواجه هستند از اهمیت بیشتری برخوردار است. در این راستا، تحقیق حاضر به بررسی نقش میانجی قابلیت فناوری و مزیت رقابتی در رابطه بین بازارمحوری و عملکرد بازار در شرکتهای دانش بنیان ميپردازد. روش تحقیق از نظر شيوه انجام توصیفی-پیمایشی و از نظر هدف کاربردی بوده و روش نمونهگیری از نوع در دسترس است که از نظرات مدیران ارشد، بازاریابی، و فروش شرکت های دانش بنیان استان خراسان رضوی به عنوان مطالعه موردي استفاده ميشود. پردازش آماری دادهها مبتنی بر رویکرد معادلات ساختاری و با استفاده از نرمافزار اسمارت پیالاس 4 انجامشده است. یافتههای حاصل از تحقیق و آزمون استنباطی فرضیهها، نشان میدهدکه در شرکتهای دانش بنیان، بازارگرایی بر قابلیت فناوری و مزیت رقابتی اثر معناداری دارد. همچنین بین قابلیت فناوری و مزیت رقابتی با عملکرد بازار رابطه مستقیم وجود دارد. و در نهایت اینکه نقش میانجی قابلیت فناوری و مزیت رقابتی در رابطه بین بازارگرایی با عملکرد بازار تایید میشود.
In today's business environment and competition, organizations can keep their business position and improve it by attracting new domestic and foreign markets to achieve organizational growth and greater profitability. Therefore, improving performance and creating a competitive advantage as two important factors in market performance is an issue that has always attracted top managers of organizations. This is more the case for knowledge-based companies, for start-ups, and for markets with entry challenges. In this regard, the present research examines the mediating role of technological capability and competitive advantage in the relationship between market orientation and market performance in knowledge-based companies. The research method is descriptive-survey and practical in terms of purpose, and the sampling method is of the reach type, which uses the opinions of senior managers, marketing, and sales of knowledge-based companies in Razavi Khorasan province as a case study. The data collection tool is a standard questionnaire taken from reliable sources that are used after modification and localization. The reliability and validity of the questionnaire has been evaluated using Cronbach's alpha test, composite reliability, and convergent validity. The given statistics have been done using Smart PLS 4 software. The findings of research and inferential testing of hypotheses show that in knowledge-based companies, market orientation has a significant effect on technological capability and competitive advantage. Also, there is a direct relationship between technological capability and competitive advantage with market performance. And finally, the mediating role of capability and competitive rivalry in the relationship between market orientation and performance.
ابراهیم پورازبری، مصطفی، مرادی، محمود، و میرفلاح دموچالی، رضوانه. (1397). تاثیر قابلیت فناوری اطلاعات و قابلیت یکپارچگی زنجیره تامین بر عملکرد توسعه محصول جدید: نقش تعدیل گری ظرفیت جذب دانش. مدیریت توسعه فناوری، 6 (1)، 136-109.
بهاری، آرمان، و مودی، بهنوش. (1395)، بررسی بازار گرایی و عوامل موثر بر آن، هفتمین کنفرانس بین المللی اقتصاد و مدیریت.
تقوی فرد, محمد تقی, غفوریان شاگردی, امیر, و بهبودی, امید. (1394). بررسی تاثیر بازارگرایی بر عملکرد تجاری (مطالعه موردی: شرکت های تولیدی پذیرفته شده در بورس اوراق و بهادار تهران). کاوشهای مدیریت بازرگانی, 7(13), 205-227.
حیدرپناه، زهرا. (1401). نقش نوآوری کارکنان در بهبود شرایط سازمانی(مورد مطالعه شهرداری استان فارس). فصلنامه علمی نگرشهای نوین بازرگانی. دوره 3. شماره 1. پیاپی 13.
دعایی، حبیب اله، و بختیاری، عباس. (1386). تاثیر فرهنگ بازارمحوری بر عملکرد بازرگانی شرکت های قطعه ساز خودرو مشهد. پژوهشنامه بازرگانی، 11(42)، 53-82.
فاریابی، محمد، تجویدی، رعنا، و تجویدی، مینا. (1390). بررسی رابطه بازار محوري و مزیت رقابتی در گروه صنایع تراکتورسازي ایران. فراسوی مدیریت، سال پنجم، شماره 17، 160-131.
فرج پور پیربستی،, مقداد, صالح اردستانی, عباس. (1400). الگوی بازارگرایی با رویکرد تکنولوژی های نوین و مسئولیت اجتماعی (به عنوان یک مولفه اخلاقی). فصلنامه اخلاق در علوم و فناوری, 16, 96-102.
فرهادیار، علی؛ اسکندریان، مهناز؛ قاضی نظامی، راحله؛ بیات، محبوبه. (1399). بررسی ارتباط متقابل مدیریت دانش مشتری و نوآوری و اثرات آنها بر عملکرد بازار (مطالعه موردی: شرکتهای نانوغذا در ایران). فصلنامه مطالعات مدیریت و حسابداری. دوره 6، شماره 4، 310-295.
مدهوشی، مهرداد، طبیبی، محمدرضا، و دلاوری، حمیدرضا. (1391). تاثیر بازارگرایی و گرایش کارآفرینانه بر نوآوری در کسب و کارهای کوچک و متوسط. پژوهشنامه بازرگانی، 17(65)، 136-115.
مهدیه نیا، جواد. (1399). تاثیر جهت گیری استراتژیک بر توانایی های نوآوری و عملکرد بازار. پنجمین کنفرانس ملی اقتصاد. مدیریت و حسابداری. اهواز. ایران.
میرفلاح دموچالی, رضوانه, ابراهیم پور, مرادی. (2019). تاثیر قابلیت فناوری اطلاعات بر عملکرد شرکت: نقش میانجی گری قابلیت مدیریت فرآیند کسب و کار و قابلیت یکپارچگی زنجیره تامین. فصلنامه توسعه تکنولوژی صنعتی، 17(35), 49-62.
نکوئی زاده، مریم؛ گل محمدی، عماد. (1396). نقش تعديل گري پويايي بازار بررابطه قابلیت هاي بازاريابي و عملكرد بازار. انديشه مديريت راهبردي. سال 12. شماره 2. پیاپی 24. 378-354.
هادی نسب، امیر حسین؛ دهقانی اشکذری، منصور. (1400). بررسی تأثیر مدیریت لجستیک سبز بر عملکرد مالی با توجه به نقش تعدیل گر عملکرد بازار (مطالعه موردي: كارخانجات كاشی استان یزد). مطالعات اقتصاد، مدیریت مالی و حسابداری. دوره 7، شماره 4، 126-111.
محمودزاده، ابراهیم، باقری، ابوالفضل، و دهقان پیر، علی. (1394). تاثیر ابعاد فناوری برتر بر عملکرد بازار محصولات جدید. مدیریت توسعه فناوری، 3 (1)، 31-62.
هویدا، رضا، چوپانی، حیدر، خوران، عبداله، و غلام زاده، حجت. (1394). نقش ارتباطات سازمانی اثربخش و اعتماد سازمانی در توسعه و بهبود نوآوری سازمانی مدارس. ابتکار و خلاقیت در علوم انسانی، 5 (2)، 117-146.
Adeniran, Tejumade V. & Johnston, Kevin A. (2012). Investigating the dynamic capabilities and competitive advantage of South African SMEs. African Journal of Business Management Vol. 6(11), pp. 4088-4099.
Aydin, H. (2020). Market orientation and product innovation: the mediating role of technological capability. European Journal of Innovation Management.
Azeem, M., Ahmed, M., Haider, S., & Sajjad, M. (2021). Expanding competitive advantage through organizational culture, knowledge sharing and organizational innovation. Technology in Society, 66, 101635.
Fatonah, S., & Haryanto, A. (2022). Exploring market orientation, product innovation and competitive advantage to enhance the performance of SMEs under uncertain evens. Uncertain Supply Chain Management, 10(1), 161-168.
Lettice, F., Tschida, M., & Forstenlechner, I. (2014). Managing in an economic crisis: The role of market orientation in an international law firm. Journal of Business Research, 67(1), 2693-2700.
Schulze, A., Townsend, J. D., & Talay, M. B. (2022). Completing the market orientation matrix: The impact of proactive competitor orientation on innovation and firm performance. Industrial Marketing Management, 103, 198-214.
Wahyono, ; Hutahayan, Benny (2020). The relationships between market orientation, learning orientation, financial literacy, on the knowledge competence, innovation, and performance of small and medium textile industries in Java and Bali. Asia Pacific Management Review, S1029313219302428–. doi:10.1016/j.apmrv.2020.07.001
Zhou, W., Su, D., Yang, J., Tao, D., & Sohn, D. (2021). When do strategic orientations matter to innovation performance of green-tech ventures? The moderating effects of network positions. Journal of Cleaner Production, 279, 123743.