شناسایی و اولویت‌بندی موانع"انتقال فناوری از طریق سرمایه‌گذاری مستقیم خارجی" در صنعت پتروشیمی
محورهای موضوعی : انتقال فناوري و تجاري‌سازي پژوهشسید رکن الدین مرتضوی نژاد 1 , فریبا نظری 2 *
1 - دانشگاه ازاد اسلامی واحد اهواز
2 - دانشگاه ازاد اسلامی واحد اهواز
کلید واژه: انتقال فناوری, سرمایه گذاری مستقیم خارجی, صنعت پتروشیمیمیزبان, میهمان ,
چکیده مقاله :
پژوهش حاضر با هدف شناسایی و اولویت بندی موانع انتقال فناوری از طریق جذب سرمایه گذاری مستقیم خارجی در صنعت پتروشیمی کشور به انجام رسید. این پژوهش از لحاظ هدف کاربردی، از لحاظ رویکرد پیمایشی و از نوع مطالعات اکتشافی می‌باشد. جامعه آماری پژوهش حاضر، خبرگان مدیریتی و دانشگاهی در صنعت پتروشیمی بودند در فرایند انتخاب این گروه خبره، از روش "نمونه برداری قضاوتی" استفاده شد. بر همین اساس نیز، گروهی 35 نفره از خبرگان انتخاب و در تحقیق مشارکت داده شدند. ابزار اصلی جمع آوری داده ها در این پژوهش، پرسشنامه‌هایی بود که بنا به اهداف مختلف طراحی گردید ودر میان جامعه آماری مورد نظر توزیع شد. گفتنی است پرسشنامه اول با هدف شناسایی موانع و بصورت باز طراحی گردید، پرسشنامه دوم با غربالگری و دسته بندی موانع شناسایی شده به صورت بسته و بر اساس طیف پنج گزینه ای لیکرت تنظیم شد، و نهایتاً پرسشنامه سوم با هدف تعیین اوزان و رتبه هر یک از موانع و بصورت مقایسات زوجی طراحی گردید. بعد از توزیع و جمع آوری داده ها، انجام تجزیه و تحلیل های لازمه از طریق نرم افزار های اس.پی.اس.اس، متلب و اکسل در دستور کار قرار گرفت. در این فرایند، آنالیزهایی همچون آزمون تی (t)، آزمون کولموگراف-اسمیرنوف، تحلیل عاملی اکتشافی، و فرایند تحلیل سلسله مراتبی فازی به انجام رسید. نتایج پژوهش منجر به شناسایی 3 مانع اصلی (موانع مربوطه به کشور میزبان، موانع مربوط به کشور میهمان، موانع مربوط به فناوری) و 20 مانع فرعی گردید و رتبه آنها تعیین شد.
The present study aimed to identify and prioritize the barriers to technology transfer through attracting foreign direct investment in the country's petrochemical industry. This research is in terms of its purpose in terms of exploratory approach and exploratory studies. The statistical population of the present study was management and academic experts in the petrochemical industry, whose shared point of control was full knowledge of the industry. It should be noted that in the process of selecting this expert group, the "judgment sampling" method was used. Accordingly, a group of 35 experts was selected and contributed to the research. The main tools for collecting data in this research were questionnaires designed for different purposes and distributed among the statistical population. It should be noted that the first questionnaire was designed with the aim of identifying barriers and redesigned. The second questionnaire was screened and categorized identified barriers in a closed way based on the Likert five-point spectrum. Finally, a third questionnaire with the aim of determining the weights and rank of each The obstacles and paired comparisons were designed. After distributing and collecting data, the necessary analyzes were done through the software SSS, MATLAB and Excel. In this process, analyzes such as t-test (t), Kolmogorov-Smirnov test, exploratory factor analysis, and fuzzy hierarchical process analysis process were performed. The research results identified 3 main obstacles (host country barriers, guest barriers, technology barriers) and 20 barriers and ranked them.
منابع
[1]. شاهمیری، فرهاد؛ سلامی، رضا (1390). "عوامل مؤثر بر انتقال فناوری از طریق سرمایه گذاری مستقیم خارجی در صنعت پلاستیک"، فصلنامه تخصصی پارک ها و مراکز رشد، سال 7، شماره 37، صص 33-27.#
[2]. ترابی، تقی؛ محمدزاده اصل، نازی (1389). "تحليل نقش جهاني شدن در جذب سرمايه خارجي و رشد اقتصادي"، پژوهشنامه اقتصادی، سال 10، شماره 2، صص 240-217.#
[3].ترابی، تقی؛ محمدزاده اصل، نازی (1392). "جهانی شدن، سرمایه گذاری خارجی و انتقال فناوری"، تهران: دانشگاه آزاد اسلامی – واحد علوم و تحقیقات.#
[4]. اسدنژاد، اعظم؛ ترابی، تقی؛ رادفر، رضا (1395). "تاثیر کیفیت سرمایه انسانی بر جذب سرمایه گذاری مستقیم خارجی (مطالعه موردی کشورهای منتخب جنوب شرق آسیا و ایران)"، فصلنامه علمی پژوهشی دانش سرمایه گذاری، سال 5، شماره 19، صص 253-235.#
[5]. اکرمی، فرامرز؛ کاظمی هربکندی، سیده مهری (1391). "سرمایه گذاری مستقیم خارجی، مبانی و نظریه ها"، تهران، انتشارات نور سینا.#
[6]. درخشان، مسعود (1381). "منافع ملی و سیاست‌های بهره‌برداری از منابع نفت و گاز"، مجلس و پژوهش، نشریه مرکز پژوهش‌های مجلس شورای اسلامی، شماره 34، سال نهم، تابستان، صفحات 65-13.#
[7]. ابراهیمی، سید نصرا..؛ خوش چهره، فاطمه (1394). "استفاده، انتقال و توسعه تکنولوژی در صنایع بالادستی نفت و گاز ایران"، فصلنامه حقوق پزشکی - ویژه نامه حقوق مالکیت فکری، جلد 9، صص 102-65.#
[8]. موسی خانی، مرتضی؛ قراخانی، داوود (1392). "شناسايي و رتبه بندي عوامل موثر، بر انتقال تکنولوژي با استفاده از تکنيک هاي MADM"، مدیریت توسعه و تحول، دوره 5، شماره 15، صص 8-1.#
[9]. رادفر، رضا (1391)."ارائه روش اولويت بندي روش هاي سرمايه گذاري در انتقال تکنولوژي در صنعت کشتي سازي با استفاده از الگو تصميم گيري چندمعياره فازي"، دانش سرمایه گذاری، دوره 1، شماره 3، صص 197-179.#
[10]. رئوفی، حمیدرضا؛ قلم زن نیکو، کاملیا (1390). "عوامل تأثیرگذار بر جذب سرمایه گذاری مستقیم خارجی در 27 کشور منتخب پیشرفته و در حال توسعه از جمله ایران"، فصلنامه علوم اقتصادی، سال چهارم، شماره 14، صص 140-120.#
[11]. هژبرکیانی، کامبیز؛ ناهیدی، محمدرضا (1390). "پژوهشی را با عنوان "تأثیر بهره وری نیروی کار، امنیت سرمایه گذاری، نرخ ارز، و شرابط تجاری بر جذب سرمایه گذاری مستقیم خارجی در ایران در شرایط ثبات و بی ثباتی"، فراسوی مدیریت، سال چهارم، شماره 16، صص 222-173.#
[12]. رضایی، مهدی (1388). "تأثیر حکمرانی خوب بر جذب سرمایه گذاری مستقیم خارجی به ایران"، فصلنامه علمی پژوهشی رفاه اجتماعی، سال هفتم، شماره 26، صص 104-85.#
[13]. مهدوی عادلی، محمد حسین؛ حسین زاده بحرینی، محمدحسین؛ جوادی، افسانه (1387). "تأثیر حکمرانی خوب بر جذب سرمایه گذاری مستقیم خارجی در کشورهای با درآمد متوسط"، مجله دانش و توسعه، سال پانزدهم، شماره 24، صص 106-88.#
[14]. خسروپور، حسین؛ میرافشار، مربم (1393). "عوامل مؤثر بر انتقال فناوری از طریق سرمایه گذاری مستقیم خارجی (صنعت نانو فناوری ایران)"، فصلنامه مدیریت، سال 11، شماره 35، صص 18-1.#
(15) Malik, S. (2014).“Conditional technology spillovers from foreign direct investment: evidence from Indian manufacturing industries”, Journal Productivity Analysis, No: 43, pp. 183-198.#
(16) Alp Ustundag, Seda Uğurlu, Mehmet Serdar Kilinc,(2011). "Evaluating the performance of technology transfer offices", Journal of Enterprise Information Management, Vol. 24 Iss: 4, pp.322 – 337.#
(17) Sanjay, Kumar., Sunil, Luthra., Abid, Haleem.(2015)."Benchmarking supply chains by analyzing technology transfer critical barriers using AHP approach", Benchmarking: An International Journal, Vol. 22 Iss: 4, pp.538 – 558.#
(18) Licai Lv., Simei Wen., Qiquan Xiong.(2010). “Determinants and performance index of foreign direct investment in China's agriculture”, China Agricultural Economic Review, Vol. 2 Issue: 1, pp.36-48.#
(19) Nicolas Papadopoulos., Leila Hamzaoui-Essoussi., Alia El Banna,(2016). “Nation branding for foreign direct investment: an Integrative review and directions for research and strategy”, Journal of Product & Brand Management, Vol. 25 Issue: 7, pp.615-628.#