طراحی الگوی کارآفرینی دیجیتال در شرکت‌های دانش‌بنیان با رویکرد تئوری داده بنیاد
محورهای موضوعی : كارآفريني و مديريت شركت‌هاي دانش بنيان
حسین دیده خانی
1
(دانشگاه آزاد اسلامی، علی‌آباد، ایران)
روح اله علیزاده
2
(گروه کارآفرینی، واحد علی آباد کتول، دانشگاه آزاد اسلامی، علی آبادکتول، ایران)
محمدشریف شریف‌زاده
3
(دانشگاه تهران)
روح اله سمیعی
4
(گروه مدیریت، واحد علی آباد کتول، دانشگاه آزاد اسلامی، علی آبادکتول، ایران)
کلید واژه: کارآفرینیکارآفرینی دیجیتالفناورینوآوری نظریه داده بنیاد.,
چکیده مقاله :
با توجه به اهمیت و رشد کارآفرینی دیجیتال در دنیای امروز و همچنین عدم مطالعه نظام‌مند درباره آن در کشور، طراحی الگوی آن از اهمیت بالایی برخوردار است و پژوهشی که الگوی کارآفرینی دیجیتال را در شرکت‌های دانش‌بنیان موردمطالعه قرار داده باشد، در کشور ما انجام‌نشده است؛ بنابراین هدف پژوهش حاضر، طراحی الگوی کارآفرینی دیجیتال با استفاده از روش تئوری داده بنیاد است. پژوهش حاضر ازلحاظ هدف بنیادی، ازنظر نحوه به دست آوردن داده‌ها کیفی و از نوع نظریه داده بنیاد است. داده‌ها از طریق مصاحبه نیمه ساختاریافته با سیزده نفر از خبرگان جمع‌آوری‌شده است. روش نمونه‌گیری هدفمند بوده و تا سر حد اشباع اطلاعات موردنیاز و کفایت نظری صورت گرفته است. تجزیه‌وتحلیل داده‌ها با استفاده از کدگذاری باز، محوری و انتخابی انجام شد که درنهایت به شناسایی ۱۸ مفهوم منجر گردید. مفاهیمی مانند دانش و تجربه، ذهنیت کارآفرینانه، ویژگی‌های شخصیتی، چابکی سازمان، نارضایتی از وضعیت موجود و جو و فرهنگ تیم به‌عنوان شرایط علّی و عوامل فرهنگی، عوامل اقتصادی، عوامل فناوری و عوامل قانونی به‌عنوان شرایط زمینه‌ای به نتایجی از قبیل ارزش اقتصادی و ارزش اجتماعی منتهی شدند و الگوی کارآفرینی دیجیتال طراحی شد. الگوی نهایی از مجموع مقوله محوری، شرایط علّی، شرایط زمینه‌ای، شرایط مداخله‌گر، راهبردها و درنهایت، پیامدها تشکیل‌شده است. هرکدام از این شرایط و عوامل تشکیل‌دهنده الگو، دارای مفاهیمی هستند که توجه به آن‌ها تحقق هدف نهایی کارآفرینی دیجیتال را موجب می‌شود.
Considering the importance and development of digital entrepreneurship in modern times and the lack of a systematic study of it in Iran, it is essential to design a model for this phenomenon. There is no research on a digital entrepreneurship model in Iranian knowledge-based companies. This qualitative fundamental study used the Grounded Theory to design a digital entrepreneurship model. The data were collected through semi-structured interviews with 13 experts who were selected through purposive and theoretical saturation sampling methods through. Afterward, the data were analyzed using open, axial, and selective coding methods, where a total of 18 concepts were identified. The concepts of knowledge and experience, entrepreneurial mentality, personality traits, organizational agility, and team atmosphere and culture were classified as causal conditions; cultural, economic, technological, and legal factors were classified as underlying conditions yielding economic and social values as outcomes. The final digital entrepreneurship model consisted of a set of core categories, causal conditions, underlying conditions, intervening conditions, strategies, and outcomes. Special attention must be paid to all components of these conditions and factors to realize the ultimate goal of digital entrepreneurship.
زارعان، مسعود، شریعتی، شهاب و حسن¬پور بیرگانی، مرضیه، کارآفرینی دیجیتال آینده¬نگار، کنفرانس ملی چشم اندازهای های نوین در حسابداری، مدیریت و کارآفرینی، کرج، 1397.
محمدیان، ایوب، قادری، پریسا، جلیل، نگار و خلیقی سیگارودی، عطا، پنج رکن اصلی در توسعه کارآفرینی دیجیتال (تجربه اتحادیه اروپا در حمایت از کارآفرینی دیجیتال)، نشریه گزارش زیست‌بوم ویژه‌نامه کسب‌وکارهای نوپا، ۱۳۹۵.
کشاورز، سهیلا، تقوا، محمدرضا و کرد، حامد، شناسایی پیشران‌های موفقیت کارآفرینی دیجیتال با رویکرد فراترکیب، مدیریت توسعه فناوری، ۷ (۳)، ۱۳۹۵، ۱۷۹-۱۴۲.
علیزاده، روح اله، دیده خانی، حسین، شریف‌زاده، محمد شریف و سمیعی، روح اله، کاربرد روش فراترکیب و دلفی در شناسایی مؤلفه‌ها و پیامدهای کارآفرینی دیجیتال، کارآفرینی در کشاورزی، ۷ (۱)، ۱۳۹۹، ۱۰۰-۸۷.
رستگار، عبدالغنی، شاهکویی، مینا و صفری، سوگند، کارآفرینی دیجیتال: چیستی، چرایی و چگونگی. نخستین کنفرانس ملی مدیریت، اخلاق و کسب‌وکار، شیراز، ۱۳۹۸.
عبدی جمایران، علی؛ حسینی، الهه؛ شمسی، الهه و اسلامی، سهیلا، بررسی کارآفرینی فناورانه. سومین کنفرانس بین‌المللی مدیریت و کارآفرینی، تهران، ۱۳۹۶.
رمضان پور نرگسی، قاسم؛ طالقانی، غلامرضا؛ رمضان پور نرگسی، سمیه و غفاری، علی، ارائه مدل کارآفرینی فناورانه در شرکت‌های دانش‌بنیان مستقر در پارک‌های علم و فناوری: رویکرد کیفی، مدیریت دولتی، شماره (۱)، ۱۳۹۳، ۱۰۸-۸۵.
حاجی غلام سریزدی، علی، طراحی و پیاده‌سازی مدل ارزیابی عملکرد شرکت‌های فناور (مطالعه موردی شرکت‌های فناور پارک علم و فناوری یزد)، رشد فناوری، ۱۶ (۶۴)، ۱۳۹۹، ۱۳-۱.
ذوالفقارزاده، محمدمهدی، هاجری، مهدی و افتخاری، حسین، نقش دیپلماسی علم و فناوری در بهبود چالش‌های شرکت‌های دانش‌بنیان، رشد فناوری، ۱۲ (۴۸)، ۱۳۹۵، ۱۰-۱.
عزیزی، شهریار و بسحاق، مریم، موانع فروش اینترنتی، رویکرد پژوهشی آمیخته. مدیریت تولید عملیات، 3 (2)، 1391، 126 – 111.
معین فر، سجاد، ساعی، راحله، معین فر، علی، مناهی، علی و آوج، مجید، مدل مفهومی موانع رشد کارآفرینی الکترونیکی در حوزه آموزش. همایش ملی ایده‌های کارآفرینی و فرصت‌های جدید کسب‌وکار، ارومیه، ۱۳۹۱.
جلالی، علی‌اکبر، روحانی، سعید و زارع، محمدامین، کارآفرینی دیجیتال، رویکرد نوین کار در شهرهای الکترونیکی. دومین کنفرانس بین‌المللی شهر الکترونیک، تهران، ۱۳۸۸، ۲۶۷-۲۶۱.
Elia, G. Margherita, A. & Passiante, G. Digital entrepreneurship ecosystem: How digital technologies and collective intelligence are reshaping the entrepreneurial process. Technological Forecasting and Social Change, ۱۵۰, ۲۰۲۰, ۱۱۹۷۹۱.
Bican, P. M. & Brem, A. Digital Business Model, Digital Transformation, Digital Entrepreneurship: Is There A Sustainable Digital. Sustainability, ۱۲(۱), ۲۰۲۰, ۵۲۳۹.
McAdam, M. Crowley, C. & Harrison, R. T. Digital girl: Cyberfeminism and the emancipatory potential of digital entrepreneurship in emerging economies. Small Business Economics, ۲۰۲۰, ۱-۱۴.
Leong, C. Tan, F. T. C. Tan, B. & Faisal, F. The emancipatory potential of digital entrepreneurship: A study of financial technology-driven inclusive growth. Information & Management, ۲۰۲۰۱۰۳۳۸۴.
Bogdanowicz, M. Digital Entrepreneurship Barriers and Drivers. the need for a specific measurement framework (No. JRC ۹۶۴۶۵). Joint Research Centre (Seville site), ۲۰۱۵.
Zhu, Z. & Lin, S. F. Understanding entrepreneurial perceptions in the pursuit of emerging e-business opportunities: The dimensions and drivers. Computers in Human Behavior, ۹۵, ۲۰۱۹, ۲۵۲-۲۶۱.
Kraus, S. Palmer, C. Kailer, N. Kallinger, F. L. & Spitzer, J. Digital entrepreneurship: a research agenda on new business models for the twenty-first century. International Journal of Entrepreneurial Behavior & Research, ۲۵ (۲), ۲۰۱۸, ۳۵۳-۳۷۵.
Beliaeva, T. Ferasso, M. Kraus, S. & Damke, E. J. Dynamics of digital entrepreneurship and the innovation ecosystem. International Journal of Entrepreneurial Behavior & Research, ۲۰۱۹.
Autio, E. Nambisan, S. Thomas, L. D. & Wright, M. Digital affordances, spatial affordances, and the genesis of entrepreneurial ecosystems. Strategic Entrepreneurship Journal, ۱۲(۱), ۲۰۱۸, ۷۲-۹۵.
Hanlon, D. & Saunders, C. Marshaling resources to form small new ventures: Toward a more holistic understanding of entrepreneurial support. Entrepreneurship Theory and Practice, ۳۱(۴), ۲۰۰۷, ۶۱۹-۶۴۱.
Katila, R. & Shane, S. When does lack of resources make new firms innovative. Academy of Management Journal, ۴۸(۵), ۲۰۰۵, ۸۱۴-۸۲۹.
Bharadwaj, A. El Sawy, O. A. Pavlou, P. A. & Venkatraman, N. Digital business strategy: toward a next generation of insights. MIS quarterly, ۲۰۱۳, ۴۷۱-۴۸۲.
Cortimiglia, M. N. Ghezzi, A. & Frank, A. G. Business model innovation and strategy making nexus: evidence from a cross-industry mixed-methods study. R&D Management, ۴۶(۳), ۲۰۱۶, ۴۱۴-۴۳۲.
Ghezzi, A. & Cavallo, A. Agile business model innovation in digital entrepreneurship: Lean Startup approaches. Journal of Business Research. ۱۱۰, ۲۰۲۰, ۵۱۹-۵۳۷.
Ireland, R. D. Reutzel, C. R. & Webb, J. W. Entrepreneurship research in AMJ: what has been published, and what might the future hold. Academy of Management Journal, ۴۸ (۴), ۲۰۱۵, ۵۵۶–۵۶۴.
Patriotta, G. & Siegel, D. The context of entrepreneurship. Journal of Management Studies, ۵۶(۶), ۲۰۱۹, ۱۱۹۴-۱۱۹۶.
Anckar, R. Digital Entrepreneurship in Finland–a Narrative of a finnish digital entrepreneur. In Innovative (Eco) Technology, Entrepreneurship and Regional Development. Conference proceedings, ۲۰۱۶.
Davidson, E. & Vaast, E. Digital entrepreneurship and its sociomaterial enactment. In ۲۰۱۰ ۴۳rd Hawaii International Conference on System Sciences (pp. ۱-۱۰). IEEE. ۲۰۱۰.
Timotius, E. The digital entrepreneurial in a family business: insight from Indonesia. International Journal of Management (IJM), ۱۱(۸), ۲۰۲۰.
Tumbas, S. Berente, N. Seidel, S. & Brocke, V. J. The ‘digital façade’ of rapidly growing entrepreneurial organizations. In International Conference on Information Systems, Fort Worth, TX, ۲۰۱۵.
Prodanov, H. Social Entrepreneurship and Digital Technologies. Economic Alternatives, (۱), ۲۰۱۸, ۱۲۳-۱۳۸.
Santana, M. Digital entrepreneurship: expanding the economic frontier in the Mediterranean, IEMed, ۲۰۱۷.
Zhao, F. & Collier, A. Digital entrepreneurship: Research and practice. In ۹th Annual conference of the EuroMed academy of business, Warsaw, Poland, ۲۰۱۶, ۱۴–۱۶.
Zaheer, H. Breyer, Y. & Dumay, J. Digital entrepreneurship: An interdisciplinary structured literature review and research agenda. Technological Forecasting and Social Change, ۱۴۸, ۲۰۱۹, ۱۱۹۷۳۵.
Javalgi, R. R. G. Todd, P. R. Johnston, W. J. & Granot, E. Entrepreneurship, muddling through, and Indian Internet-enabled SMEs. Journal of Business Research, ۶۵ (۶), ۲۰۱۲, ۷۴۰-۷۴۴.
Onetti, A. Zucchella, A. Jones, M. & McDougall-Covin, P. Internationalization, innovation and entrepreneurship: Business models for new technology-based firms. The Journal of Management and Governance, ۱۶(۳), ۲۰۱۲, ۳۳۷–۳۶۸.
Hair, N. Wetsch, L. R. Hull, C. E. Perotti, V. & Hung, Y.T. C. Market Orientation in Digital Entrepreneurship: Advantages and Challenges in A Web ۲ Networked World. International Journal of Innovation and Technology Management, ۹(۶), ۲۰۱۲, ۱۲۵۰۰۴۵.
Al-khateeb, B. A. A. The Conceptual Framework for The Examination of a Successful Digital Entrepreneurship in ۲۱st Century. In Business Transformations in the Era of Digitalization, ۲۰۱۹, ۱۲۶-۱۴۱.
Recker, J. & von Briel, F. The Future of Digital Entrepreneurship Research: Existing and Emerging Opportunities. In ICIS, ۲۰۱۹.
Strauss, A. & Corbin, J. M. Basics of qualitative research: Grounded theory procedures and techniques. Sage Publications, Inc, ۱۹۹۰.
Dutot, V. Bergeron, F. & Raymond, L. Information management for the internationalization of SMEs: An exploratory study based on a strategic alignment perspective. International Journal of Information Management, ۳۴(۵), ۲۰۱۴, ۶۷۲-۶۸۱.
Sussan, F. & Acs, Z. J. The digital entrepreneurial ecosystem. Small Business Economics, ۴۹(۱), ۲۰۱۷, ۵۵-۷۳.
Vu, K. Developing a business plan for a startup e-business, ۲۰۱۳.
Dutot, V. & Van Horne, C. Digital entrepreneurship intention in a developed vs. emerging country: An exploratory study in France and the UAE. Transnational Corporations Review, ۷(۱), ۲۰۱۵, ۷۹-۹۶.