بررسی الگوی مناسب ساختار سازمانی شرکت‌های دانش بنیان
محورهای موضوعی : زيرساخت‌هاي توسعه فناوري و نهادهاي پشتيبان توسعه فناورينجف الهیاری فرد 1 * , رسول عباسی 2
1 - عضو هیات علمی پژوهشگاه ملی مهندسی ژنتیک و زیست فناوری
2 - دانشگاه حضرت معصومه(س)
کلید واژه: ساختار سازمانی, الگوی مناسب, شرکت‌های دانش‌بنیان.,
چکیده مقاله :
اقتصاد دانش‌بنيان اقتصاد نوینی است كه در آن توليد، توزيع و استفاده از دانش، منبع اصلي رشد و ايجاد ثروت است. موتور محرک اقتصاد دانش‌بنیان شرکت‌های دانش‌بنیان هستند. شركت‌ها و مؤسسات دانش‌بنيان شركت يا مؤسسه خصوصي يا تعاوني است كه به منظور هم‌افزايي علم و ثروت، توسعه اقتصاد دانش‌محور، تحقق اهداف علمي و اقتصادي (شامل گسترش و كاربرد اختراع و نوآوري) و تجاري‌سازي1 نتايج تحقيق و توسعه (شامل طراحي و توليد كالا و خدمات) در حوزه فناوري‌هاي برتر و با ارزش افزوده فراوان به ويژه در توليد نرم‌افزارهاي مربوط تشكيل مي‌شود. شرکت‌های دانش‌بنیان را می‌توان به دو دسته خرد (شرکت‌های رایج محصول‌محور) و کلان (هلدینگ یا مادر تخصصی) تقسیم کرد. شرکت‌های دانش‌بنیان خرد دارای قابلیت‌های مهمی چون ایجاد اشتغال، رقابت مثبت، زایش و توسعه هستند و متناسب با اقتصادهای در حال رشد می‌باشند. ساختار سازمانی شرکت‌ها اهمیت فراوانی در ایفای نقش بهینه آنها دارند. ماهیت و نوع فعالیت سازمان‌ها و شرکت‌ها در تعیین ساختار سازمانی آنها تعیین کننده می‌باشند. در این مطالعه ساختارهای سازمانی مختلف شامل وظیفه‌ای، محصول محور، منطقه‌ای، ماتریسی، پیوندی، افقی، شبکه‌ای، مشارکتی، ستاره‌ای، شبدری و مجازی بررسی شد و الگوی مناسب برای شرکت‌های دانش‌بنیان تعیین گردید. بر اساس نتایج و دیدگاه محققان این مطالعه به نظر می‌رسد ساختار و الگوی سازمانی تلفیقی "افقی تیمی، شبکه‌ای و مجازی" برای شرکت‌های دانش‌بنیان مفید و مؤثر می‌باشد و می‌تواند موجب افزایش بهره‌وری آنها باشد، لذا به عنوان الگویی مناسب برای ساختار سازمانی شرکت‌های دانش‌بنیان خرد پیشنهاد می‌شود.
Knowledge-based economy is modern economy that production and distribution is based on knowledge and knowledge itself is the main source of growth and wealth creation. Knowledge-based companies are generators of knowledge-based economy. Knowledge-based companies & institutions are private or cooperative companies that cause synergy of science and wealth, development of knowledge-based economy, achievement of scientific and economic goals (including development and application of invention and innovation) and commercialization of research and development (including design and production of goods and services) in the high technology and high value-added production, particularly in the form of software. Knowledge-based companies can be divided into two categories: micro and macro. K-based companies have made some important features such as job creation, positive competitiveness, generation and development. Those companies are commensurate with their growing economies. Organizational structures of companies in many different companies and organizations are playing an efficient role. The types of organizations and companies determine organizational structure. In this study we reviewe organizational structures, including functional, productional, regional, Matrix, connectional, horizontal, network, associational, star, clover and Virtual. We propose a suitable pattern “network-Virtual-horizontal” for organizational structure of K-based companies. This organizational structure increases productivity in knowledge-based companies.