انتخاب و اولويت‌بندي روشهاي مناسب انتقال تکنولوژي در صنايع لبني استان مازندران با استفاده از تحليل سلسله مراتبي فازي
محورهای موضوعی : مديريت تکنولوژياحمد طالشيان 1 , بابک شيرازي 2 *
1 - -
2 - دانشگاه علوم و فنون مازندران
کلید واژه: فناوري انتقال فناوري صنايع لبني تحليل سلسله مراتبي فازي,
چکیده مقاله :
در دنياي امروز، فناوري به عنوان يکي از عوامل تعيين‌کننده و تأثيرگذار در موفقيت شرکت‌ها مي‌باشد. با توجه به رشد و پيشرفت سريع در روند تحولات فناوري، هيچ کشور و يا شرکتي نمي‌تواند به تنهايي در زمينه انواع فناوري‌ها، خود را از سايرين بي‌نياز بداند و تأمين‌کننده تمام فناوري‌ها باشد. بنابراين انتقال فناوري، امري اجتناب‌ناپذير مي‌باشد. براي موفقيت در انتقال فناوري، بايد علاوه بر فراهم‌آوردن زيرساخت‌ها، به جنبه‌هاي علمي، فني و حقوقي انتقال فناوري نيز توجه نمود. صنايع لبني به عنوان يکي از صنايع راهبردي، جايگاه ويژه‌اي در مباحث اقتصادي کشور دارا مي‌باشد، زيرا علاوه بر جذب تعداد زيادي نيروي کار، محصولات آن نيز مورد استفاده غالب مردم قرار مي‌گيرد. با توجه به رقابت بالا در صنايع لبني و هزينه‌هاي آشکار و پنهان انتقال فناوري، لزوم توجه به انتخاب روش مناسب انتقال در اين صنعت ضروري مي‌باشد. در اين تحقيق براي اولين بار، رتبه‌بندي روشهاي انتقال فناوري براي صنعت مهم و پرکاربرد لبني صورت پذيرفته است. برای اين منظور مدل‌ها و روشهاي مختلف انتقال فناوري مورد بررسي قرار گرفته و معيارها و روشهاي نهايي استخراج گرديد. سپس معيارها و روشهاي انتقال فناوري در قالب پرسشنامه مقايسات زوجي و با استفاده از تحليل سلسله مراتبي فازي (FAHP) مورد تجزيه و تحليل قرار گرفتند. اين تحقيق از نظر هدف، کاربردي و از نظر گردآوري اطلاعات و تجزيه و تحليل داده‌ها، توصيفي و پيمايشي مي‌باشد. در نهايت، روشهاي سرمايه‌گذاري مشترک، فرانشيز و اتحاد (همکاري راهبردي) به ترتيب به عنوان اولويت اول تا سوم در صنايع لبنی استان مازندران برگزيده شدند.
In today's world, technology as one of the crucial and effective factors is influencing the success of enterprises. Due to the rapid growth in technology developments, countries or companies may not be solely self-sufficient with regards to a variety of technologies without the support of others. To be successful in technology transfer, aspects of scientific, technical and legal transfer of technology should be considered, in addition to providing infrastructure. Dairy industry as one of the strategic industry has a special situation in economy of a country, due to employing a large number of labors and the daily consumption of its products. Selecting the appropriate method of technology transfer is essential in this industry, because of high competition in the dairy industry and the obvious and hidden costs of technology transfer. In this study, different models and methods of technology transfer are investigated, and according to experts, final criteria and methods are obtained. Then, criteria and methods of technology transfer are analyzed in a pair-wise comparison questionnaire using fuzzy AHP (FAHP). This research is practical from the viewpoint of goal and descriptive from the perspective of the data collection and analysis of data. Finally, joint venture, franchise and alliance (strategic partnership) methods, are chosen respectively as the top three priorities.
1- محمودزاده ابراهيم. مديريت بر آينده با تکنولوژي فردا، چاپ سوم، انستيتو ايز ايران، 1389.#
2- ملايي، محمود. "انتقال تکنولوژي در صنعت خودرو"، پايان نامه کارشناسي ارشد، دانشگاه تربيت مدرس، 1373.#
3- سهرابي، طهمورث. "طراحي و تبيين الگوي جامع فرايند انتقال فناوري در صنايع پتروشيمي ايران"، رساله دکتراي مديريت صنعتي، دانشگاه آزاد اسلامي واحد علوم و تحقيقات، 1381.#
4- لاريجاني، فاضل. "انتقال و انتشار تکنولوژي"، رهيافت، شماره 20، 1378.#
5- کندري، اسمعيل. "انتخاب روش مناسب انتقال تکنولوژي با استفاده از مدل AHP فازي در صنعت ماشين آلات کمپوست سازي و قارچ خوراکي"، فصلنامه قارچ، سال دوم، شماره 3، 1393.#
6- منطقي، منوچهر. "روشهاي مختلف انتقال تکنولوژي"، اولين دوره مديريت تکنولوژي هوافضاي ايران.#
7- يوسف پور قربان. انتقال تکنولوژي در جهان سوم و ايران، نشر تنديس، چاپ اول، 1376. #
8- آراستي، محمدرضا و مجيدپور، مهدي. "بررسي اثربخشي رويكردها و روشهاي انتقال تكنولوژي بكار گرفته شده در صنعت نفت ايران جهت پر كردن دانش فني"، سومين همايش توسعه تكنولوژي در صنعت ايران، 1386.#
9- طباطباييان، حبيب الله. "انتقال تکنولوژي، نيازمند نگرشي جامع"، مرکز مطالعات مديريت و بهره وري ايران، 1378.#
10- گزارش مرکز مطالعات مديريت وبهره‌وري ايران. "انتقال تکنولوژي، روشها و مراحل"، دانشگاه تربيت مدرس.#
11- فرهنودي فرهاد. صنعت شير، جلد1، انتشارات جهاد تحقيقات و آموزش تهران، 1377. #
12- کريم گيتي. شير و فرآورده هاي آن، انتشارات جهاد دانشگاهي تهران، 1374.#
13- مرتضوي علي و قدس روحاني محسن و جوينده حسين. تکنولوژي شير و فرآورده هاي لبني، انتشارات دانشگاه فردوسي، 1374.#
14- دهقاني، احسان و مبلغي، مصطفي. "ارائه الگوى انتخاب مناسب ترين روش انتقال فناورى با استفاده از تکنيک فرايند تحليل سلسله مراتبى؛ مطالعه موردى شرکت ايران خودرو ديزل"، فصلنامه تخصصي رشد فناوري، دوره 8، شماره 31، ص12-22، 1391.#
15- توکلي، عليرضا و علي‌احمدي، عليرضا. "مدل انتخاب و اولويت‌بندي روشهاي انتقال تکنولوژي (مطالعه موردي صنعت ميکروالکترونيک)"، مجله مديريت فردا، شماره 15 و 16، ص 43-54، 1385.#
16- باقري نژاد، جعفر و نخجيرکان، پويا. "فرآيند انتقال تکنولوژي وسنجش اثربخشي آن با استفاده ازروش AHP فازي"، دومين کنفرانس بين المللي و ششمين کنفرانس ملي مديريت تکنولوژي، 1391.#
17- بذرپاش، مهدي و همکاران. "كاربرد تئوري فازي در اولويت بندي روش هاي انتقال فناوري در ايران (مورد مطالعه: صنعت نيروگاهي كشور)"، نشريه مديريت فردا، شماره 32، 1391.#
18- گودرزي، مهدي و خواجه‌نصيري، شهرام. "انتخاب روش مناسب همکاري فناوري براي توليد الکترود گرافيتي در ايران"، فصلنامه مديريت توسعه فناوري، دوره1، شماره 4، ص 131-160، 1393.#
19- زنجيرچي سيد محمود. فرآيند تحليل سلسله مراتبي فازي، تهران: صانعي شهميرزادي، 1390.#
20- حبيبي آرش و همکاران. تصميم‌گيري چندمعياره فازي، انتشارات کتيبه گيل، 1393.#
21- Al–Ghailani HH, Moor WC. Technology transfer to developing countries. International Journal of Technology Management. 1995 Jan 1;10(7-8):687-703.#
22- Khalil TM. Management of technology: The key to competitiveness and wealth creation. McGraw-Hill Science, Engineering & Mathematics; 2000.#
23- Poon JP, MacPherson A. Innovation strategies of Asian firms in the United States. Journal of Engineering and Technology Management. 2005 Dec 31;22(4):255-73.#
24- Ford D. Develop your technology strategy. Long range planning. 1988 Oct 31;21(5):85-95.#
25- Roberts EB, Berry CA. Entering new businesses: selecting strategies for success.#
26- Chiesa V, Manzini R. Organizing for technological collaborations: a managerial perspective. R&D Management. 1998 Jul 1;28(3):199-212.#
27- Sundstrom M. Technological transfer: the case of Canadian involvement in the New Zealand dairy industry, 1880–1920. Journal of Rural Studies. 1986 Dec 31;2(2):103-16.#
28- Gogus O, Boucher TO. Strong transitivity, rationality and weak monotonicity in fuzzy pairwise comparisons. Fuzzy Sets and Systems. 1998 Feb 16;94(1):133-44.#
29- Chang DY. Extent analysis and synthetic decision. Optimization techniques and applications. 1992;1(1):352-5.#