شناسایی و رتبه بندی عوامل کلیدی موفقیت مدیریت دانش در شرکت‌های دانشبنیان (مطالعه موردی: پارک علم و فناوری دانشگاه تهران)
محورهای موضوعی : مديريت دانش
ناصر صفایی
1
(دانشگاه خواجه نصیرالدین طوسی)
فرشته طالقانی نیا
2
(اصفهان)
احمد کیامنش
3
(دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم دارویی)
کلید واژه: مدیریت دانش پارک علم و فناوری شرکت دانشبنیان, اقتصاد مقاومتی اقتصاد دانش بنیان ,
چکیده مقاله :
امروزه شرکت‌های دانشبنیان به عنوان یک گزینه کلیدی برای تولید ثروت در کشورهای درحال‌توسعه، وظیفه تبیین و مدل‌سازی فرآیندهای تحقیق و توسعه را بر عهده دارند و در اشاعه نوآوری کمک شایانی به صنعت می‌کنند. درواقع شرکت‌های دانشبنیان یکی از مهم‌ترین مؤلفه‌های اقتصاد مقاومتی و کلید تحقق آن به شمار می آیند و رشد و بالندگی آن ها می‌تواند مقاومت در برابر هجمه‌های اقتصادی را رقم بزند. ازاین‌رو شناسایی و رتبه‌بندی عوامل تأثیرگذار در اجرای مدیریت دانش در این گونه شرکت ها یکی از ضرورت های تحقیقاتی است که در این پژوهش به آن پرداخته شده است. در حال حاضر تعداد 33 پارک علم و فناوری و بیش از 2700 شرکت دانشبنیان در پارک‌ها مستقر هستند. پرسشنامه‌ای بین 70 شرکت دانشبنیان واقع در پارک‌های علم و فناوری دانشگاه تهران به‌عنوان دومین پارک برتر کشور توزیع شد. در این تحقیق، روش‌های مطالعه موردی و گردآوری اطلاعات به‌صورت میدانی بکار گرفته‌شده است. پرسشنامه با استفاده از تکنیک لیکرت طراحی‌شده و مشتمل بر 3 عامل اصلی سازمان، نیروی انسانی و فناوری اطلاعات و 11 زیر معیار زیر است؛ اهداف و چشم‌انداز، رهبری، اجرایی، کاربرد، نرم‌افزاری، زیرساخت، فرهنگ‌سازمانی، ایجاد انگیزه مالی و غیرمالی، الگوبرداری و ارزیابی. با تحلیل اطلاعات، آلفای کرون باخ 78/0 به دست آمد و با استفاده از آزمون‌های فریدمن و T تک آزمونی ازجمله عوامل تأثیرگذار بر اجرای موفق مدیریت دانش می‌توان به اهداف و چشم‌اندازهای سازمان به‌عنوان مهم‌ترین عامل و به ایجاد انگیزه مالی به‌عنوان کم‌اهمیت‌ترین معیار، اشاره نمود، این نتیجه‌گیری با توجه به ماهیت شرکت‌های دانشبنیان قابل توجیه است.
Today, knowledge- based companies as a key option to produce wealth in developing countries is responsible for explaining and modeling research and development processes and significantly contributes to diffusion innovation in industry. In fact, knowledge-based companies are considered important components of resistance economy and its realization. Its growth and development could bring in to resistance against economical invasions. Hence, identifying and ranking factors effecting implementation of knowledge management in such companies is research necessity which is discussed the current research. Now, there are 33 science and technology parks and over 2700 knowledge-based company in parks. Questionnaires are distributed among 70 knowledge-based companies in science and technology Park of Tehran University as the second superior park in country. In the current research, case study and field-data collection are used. Questionnaire is designed using Likert technique and it consists in 3 major factors, organization, human resource, and information technology, and 11 following criteria: objectives and perspectives, leadership, executives, application, software, infrastructure, organizational culture, financial and non-financial incentives, modeling and evaluating. Analyzing information, Cronbach's alpha 0.78 was obtained and using Freidman test and T-test. Among factors effecting successful implementation knowledge management, one can refer to objects and organizational respective as the most important factor and financial incentives as the lowest important factor. This conclusion is reasonable according to nature of knowledge –based companies.
1- متن قانون حمایت از شرکت‌ها و مؤسسات دانشبنیان؛ آدرس سایت: http://daneshbonyan.isti.ir
2- سازمان گسترش و نوسازی صنایع ایران؛ آدرس سایت: http://tradedoc.itsr.ir/article/dic/di003-htm/
3- کارگاه ارزیابی و تشخیص صلاحیت شرکت‌های دانشبنیان و نظارت بر اجرا؛ آدرس سایت: http://pub.daneshbonyan.ir
4- ليبوويتز، ترجمه سیدناصر علوی مدیریت دانش، انتشارات دانشگاه شهید باهنر کرمان، 1387.
5- امیرخانی، امیرحسین و عالی، سولماز و عسگری، فروغ، نگاهی به مدیریت دانش و عوامل مؤثر بر آن، ماهنامه ارتباط علمی، 1389.
6- ویلیام ال ميلر, لانگ دون موریس، مدیریت دانش, فناوری و نوآوری، ترجمه علی‌رضا مهاجری، انتشارات جهاد دانشگاهی، 1383.
7- بهتري‌نژاد، الهام، مطالعه نقش مؤلفه‌هاي راهبردي و تاكتيكي مديريت دانش بر هوش سازماني، پايان‌نامه كارشناسي‌ارشد، دانشكده مديريت و حسابداري دانشگاه سيستان و بلوچستا ن، 1390.
8- سرلك، محمدعلي و مقدسان، محمدحسين و روستايي، محمد، فناوري اطلاعات تسهيل‌كننده‌هاي براي ارتقاء مهارت‌هاي سازمان، 1389.
9- نکودری مریم، یعقوبی‌نور محمد، بررسی عوامل تسهیل‌کننده مدیریت دانش در سازمان مدیریت بحران، پژوهش‌های مدیریت عمومی، سال چهارم، شماره سیزدهم، صفحه 95-119، پاییز 1390.
10- اولیا محمدصالح و همکاران، تعیین و اولویت‌بندی عوامل مؤثر بر موفقیت مدیریت دانش در پارک‌های علم و فناوری، فصلنامه تخصصی پارک‌ها و مراکز رشد، سال هفتم، شماره 27، تابستان 1390.
11- دهکردی, زهرا؛ زهرا علی بابایی و مهدی دهقانی، عوامل کلیدی موفقیت پروژه‌های مدیریت دانش، نخستین کنفرانس بین‌المللی پارادیم‌های نوین مدیریت هوشمندی تجاری و سازمانی، تهران، دانشگاه شهید بهشتی، ۱۳۹۵.
http://www.civilica.com/Paper-OICONFERENCE01-OICONFERENCE01_623.html 12- تولایی, روح‌اله و روزبه فدایی، شناسایی و اولویت‌بندی عوامل اساسی موفقیت در پیاده‌سازی مدیریت دانش (مطالعه موردی: شرکت توزیع برق استان کردستان)، دومین کنفرانس بین‌المللی مدیریت و علوم انسانی، استانبول- کشور ترکیه، مؤسسه مدیران ایده‌پرداز پایتخت ویرا، ۱۳۹۵.
http://www.civilica.com/Paper-ICMHCONF02-ICMHCONF02_176.html 13- صفیری, نوشین، بررسی و ارزیابی عوامل کلیدی موفقیت مدیریت دانش در صنعت بیمه، دومین کنفرانس بین‌المللی مدیریت و علوم اجتماعی، دبی، مؤسسه مدیران ایده‌پرداز پایتخت ویرا، ۱۳۹۵.
http://www.civilica.com/Paper-ICMSCONF02-ICMSCONF02_089.html 14- محمدی احمر, مریم و مریم پرویزی، بررسی و شناسایی عوامل مؤثر در پیاده‌سازی سیستم مدیریت دانش و نقش آن در مراکز تربیت معلم، دومین همایش ملی تربیت معلم، اصفهان، دانشگاه فرهنگیان، دانشگاه اصفهان، ۱۳۹۵.
http://www.civilica.com/Paper-CPHE02-CPHE02_130.html 15- Mohamed,K. Y., Abdul-Hameed, J. A., & Mostafa, A. M. The comparrativeimportance of the architectural and urban potentials of knowledge cities.Proceedings of the 6th Knowledge Cities World Summit (pp. 68-79). Istanbul: Lookus Scientific, 2013.
16- Nakata I., Takeuchi H. the knowledge creating company, How Japanese companies create the Dynamics of Innovation. Oxford University press; 1995.
17- Snowden, D., “Liberating knowledge”, Liberation knowledge,1 (1), PP. 6-19, 2000.
18- International Journal of Information, Security and System Management, Vol.2, No.2, PP. 169-182, 2013.
19- Chin- T sang, the relationship between knowledge management enablers and performance HO, Vol.109, No.1, PP.98-117, 2009.
20- Frank Lindner, Andreas Wald, Success factors of knowledge management in temporary organizations, International Journal of Project Management, 2010.
21- Skyrme, David J. and Amidon, Debra M. Creating the Knowledge-based Business, London: Business Intelligence, 1997.
22- Davenport, T., De Long, D. and Beers, M. "Successful Knowledge Management Projects", Sloan Management Review, Vol. 39 No. 2, pp. 43-57, 1998.
23- Chourides, P., Longbottom, D., Murphy, W. "Excellence in knowledge Management: an Empirical Study to Identify Critical Factors and Performance Measures", Measuring Business Excellence", Vol. 7 No.2, pp. 29-45, 2003.
24- Hung, Y.C., Huang, S.M Lin, Q. Tsai, M.L. Critical Factors in Adopting a Knowledge Management System for the Pharmaceutical Industry, Vol.105, No.2, pp. 164-168, 2005.