تحلیل عوامل مؤثر بر توسعه کارآفرینی در صنعت نفت
محورهای موضوعی : اکوسیستم‌های کارآفرینی و نوآوریمحد پناهی 1 , نیما رنجی جفرودی 2 * , مجید نصیری 3
1 - دانشگاه آزاد اسلامی علی اباد کتول
2 - دانشگاه آزاد اسلامی بندر انزلی
3 - دانشگاه آزاد اسلامی علی اباد کتول
کلید واژه: توسعه, کارآفرینی, دلفی, معادلات ساختاری, صنعت نفت.,
چکیده مقاله :
امروزه بسیاری از سازمان‌های بزرگ، کارآفرینی را به عنوان روشی برای کسب مزیت رقابتی در بلندمدت استفاده می‌کنند. اهمیت کارآفرینی در صنایع و حوزه‌های مختلف برای دولت‌ها یکسان نیست و بعضی صنایع مادر مثل صنعت نفت جایگاه ویژه‌ای دارند لذا هدف پژوهش حاضر تحلیل عوامل مؤثر بر توسعه کارآفرینی در صنعت نفت بود. این پژوهش از لحاظ هدف، کاربردی و از حیث روش اجرا، توصیفی- پیمایشی بود که به روش آمیخته اکتشافی انجام شده است. در مرحله کیفی تیم مشارکت‌کننده تحقیق 28 نفر از خبرگان دانشگاهی بودند که به روش قضاوتی و گلوله برفی انتخاب شدند. در مرحله کمی جامعه آماری، کلیه کارشناسان صنعت نفت به تعداد 3710 نفر بودند که حجم نمونه مطابق جدول كرجسي و مورگان 348 نفر تعیین و براي نمونه گيري از روش تصادفی ساده استفاده شد. برای شناسایی عوامل از روش دلفی و برای تحلیل روابط متغیرها از روش معادلات ساختاری با نرم‌افزار اسمارت پی‌ال‌اس استفاده شده است. نتایج نشان داد عوامل مؤثر بر توسعه کارآفرینی، شامل 27 مولفه در قالب شش بعد (محیطی- نهادی، استراتژی اقیانوس آبی، فرصت، عوامل انسانی، عوامل سازمانی، عوامل مدیریتی) می‌باشند. همچنین تحلیل معادلات ساختاری نشان داد محیطی- نهادی (386/0)، استراتژی اقیانوس آبی (423/0)، فرصت (342/0)، عوامل انسانی (318/0)، عوامل سازمانی (370/0)، عوامل مدیریتی ( 455/0) بر توسعه کارآفرینی در صنعت نفت تاثیر مثبت و معنی‌دار دارند. در نهایت می‌توان گفت ورود کارآفرینی به این صنعت می‌تواند صنعت نفت را از ناکارآمدی کنونی نجات دهد و به سمت حل مشکلاتی همچون تجهیزات نفتی و فروش نفت هدایت نماید.
Many large organizations today use entrepreneurship as a way to gain a long-term competitive advantage. The importance of entrepreneurship in different industries and areas is not the same for governments and some parent industries such as the oil industry have a special place, so the purpose of this study was to analyze the factors affecting the development of entrepreneurship in the oil industry. This research was applied in terms of purpose and descriptive-survey in terms of implementation method, which was performed by mixed exploratory method. In the qualitative stage, the research team consisted of 28 university experts who were selected by judgment and snowball method. In the quantitative stage of the statistical population, all oil industry experts were 3710 people. The sample size according to Krejcie and Morgan table was 348 people and simple random sampling method was used. The Delphi method has been used to identify the factors and the structural equations method with the Smart Payals software has been used to analyze the relationships of the variables. The results showed that the effective factors on entrepreneurship development include 27 components in the form of six dimensions (environmental-institutional, blue ocean strategy, opportunity, human factors, organizational factors, managerial factors). Also, the analysis of structural equations showed that environmental-institutional (0.386), blue ocean strategy (0.423), opportunity (0.342), human factors (0.318), organizational factors (0.370), managerial factors ( 0.455) have a positive and significant effect on the development of entrepreneurship in the oil industry. Finally, it can be said that the entry of entrepreneurship into this industry can save the oil industry from the current inefficiency and lead to solving problems such as oil equipment and oil sales.
1- ایمانی، عبدالمجید، سالارزهی، حبیب‌الله و سیدی، فرزانه. شناسایی و اولویت‌بندی عوامل مؤثر بر نهادینه‌سازی ابعاد اجرایی کارآفرینی سازمانی (مطالعه شرکت کرمان موتورخودروسازی شهرستان بم)، پژوهش‌های مدیریت عمومی، 9 (31): 123-144، 1395.
2- موسوي ميرکلايي، سيدزمان. بررسي رابطه بين سرمايه اجتماعي وکارآفريني سازماني (مطالعه موردي اداره پست استان مازندران)، رهيافتي در مديريت بازرگاني، 1(1):66-83، 1399.
3- شریف‌زاده، فتاح، قربانی‌زاده، وجه‌الله، سید‌نقوی، میرعلی، و حسین‌پوری، مهدی. ارزیابی مؤلفه‌های مؤثر بر خط‌مشی‌گذاری در صنعت نفت و گاز از منظر کارآفرینی. فصلنامة مدیریت سازمان‌های دولتی، 5 (3): 133- 145، 1395.
4- حسینی، میرزاحسن و کشاورز، الهام. شناسایی و رتبه‌بندی عوامل مؤثر بر کارآفرینی سازمانی با هدف ارتقاء عملکرد شرکت با استفاده از تکنیک سلسه مراتبی فازی. مدیریت منابع انسانی در صنعت نفت، ۹ (۳۶) :۲۱۳-۲۴۲، 1397.
5- مطلبی، معصومه.، علیزاده، محمد و نظری فارسانی، محسن. بررسی رابطه متقابل بین کارآفرینی در بخش صنعت، رشد اقتصادی و اشتغال در ایران با استفاده از الگوهای SUR و SVAR. نظریه‌های کاربردی اقتصاد، 6 (3): 215-240، 1398.
6- دادبخش، شهریار، رنگریز، حسن، شهریاری، سلطانعلی، و موسی‌زاده اورنج، سعید. شناسایی و اولویت‌بندی عوامل مؤثر بر گرایش سازمان به کارآفرینی با استفاده از تکنیک فرایند تحلیل سلسله مراتبی فازی (مطالعه موردی: شرکت خودروسازی پارس). فصلنامه رویکردهای پژوهشی نوین در مدیریت و حسابداری، 4(28): 42-60، 1399.
7- زارعی، عظیم و بهبود، رضا. طراحی مدل فرایند کارآفرینی صنعت نفت ایران با رویکرد روش‌شناسی سیستم‌های نرم. ماهنامه علمی اکتشاف و تولید نفت و گاز، 187(1): 61-71، 1399.
8- ملایی، الهه و سلیمانی، مریم. بررسی رابطه بین اخلاق حرفه‌ای با کارآفرینی سازمانی (مطالعه موردی: کارمندان بانک ملی استان اصفهان)، سومین کنفرانس بین‌المللی مدیریت، حسابداری و حسابرسی پویا، 1397.
9- نیازی، کیهان و عمانی، احمدرضا. شناسایی عامل‌های مؤثر بر توسعه کارآفرینی سازمانی در شرکتهای خدمات مشاوره‌ای، فنی و مهندسی کشاورزی شهرستان دره‌شهر استان ایلام. راهبردهای کارآفرینی در کشاورزی، 7 (13): 87-96، 1399.
10- شهریاری، شیرین، قاسمی، محمد، و اکاتی، حمید. بررسی عوامل مؤثر بر توسعه کارآفرینی کارکنان سازمان فنی و حرفه‌ای زابل. همایش بین‌المللی مدیریت و حسابداری ایران. قم- دانشگاه پیام‌نور، 1396.
11- پزشكي، محسن، فتاحي، مجید، احمدي، مسعود، و موسي پورگرجي، محمدعلی. رتبه‌بندي عوامل مؤثر بر توسعه کارآفريني در منطقه ويژه اقتصادي بندر اميرآباد. صنعت حمل و نقل دريايي، 3 (2): 14- 23، 1396.
12- پیران‌نژاد، علی و افخمی اردکانی، مهدی. بررسی عوامل مؤثر بر کارآفرینی در سازمان‌های دولتی (مورد مطالعه: پژوهشگاه صنعت نفت ایران). مدیریت فرهنگ سازمانی، 13 (3): 763- 784، 1394.
13- آذر، عادل و خسروانی، فرزانه. تحقیق در عملیات نرم. انتشارات سازمان مدیریت صنعتی، تهران، 1398.
14- Zekeri, A., Isaac, I., and Oluwaseun, O. Technology Transfer and Entrepreneurial Development in the Value Chain System of the Nigerian Oil and Gas Industry. The Pacific Journal of Science and Technology, 19(1): 50-62, 2018.
15- Faisal, M., Banwet, D.K., and Shankar, R. Supply chain risk mitigation: modelling the enablers. Business Process Management, 12(4): 535-552, 2006.