نگاشت نهادی نوآوری در صنعت حمل و نقل ریلی کشور
محورهای موضوعی : سیاستگذاری و اجرای کاربرد توسعه پایدار در همه زمینههامهدی الیاسی 1 , مهدی محمدی 2 , حسین میرزایی 3 , عاطيه صفردوست 4 *
1 - دانشگاه علامه طباطبایی
2 - دانشگاه علامه طباطبایی
3 - دانشگاه علامه طباطبایی
4 - دانشگاه علامه طباطبايي
کلید واژه: نظام ملی نوآوری نگاشت نهادی صنعت حمل و نقل ریلی,
چکیده مقاله :
حمل و نقل ریلی بدون اغراق هسته اصلي سیستم‌ها و روش‌های حمل و نقل در کشورهای پیشرفته می‌باشد. در کشور ما نيز با توجه رشد روزافزون شهرنشيني و دغدغه‌هاي اقتصادي، زيست‌محيطي و رفع نيازهاي جامعه، در سال‌های اخیر به حمل و نقل ايمن، سريع و کارآمد و توسعه حمل و نقل ريلي، توجه ويژه‌اي شده است. از سوی دیگر بررسي شبكه همكاري‌هاي علمي و فني و تدوين سياست‌هايي جهت اطمينان از وجود روابط لازم در بين نهادها و ايجاد ديدگاهي واحد از شبكه، نیازمند چارچوبی است که در ادبيات علمي نگاشت نهادي مي‌نامند. هدف از پژوهش حاضر ترسیم نگاشت نهادی نوآوری در صنعت حمل و نقل ریلی کشور است. بر این اساس با محوریت قراردادن مفهوم نظام ملی نوآوری در قالب ابعاد شش‌گانه رویکرد سازمان توسعه و همکاری‌های اقتصادی، اقدام به شناسایی نهادهای مؤثر در هر بخش و تدوین طرح کلی نگاشت نهادی صنعت حمل و نقل ریلی گردید. در هر مرحله از تدوین نگاشت با توجه به مصاحبه‌های انجام شده با متخصصین این حوزه نسبت به تکمیل مراحل اقدام گردید. به منظور ترسیم نگاشت نهادی شش گام اصلی در این پژوهش شناسایی شد که شامل: شناسایی سازمان‌های موجود در حوزه حمل و نقل ریلی، شناخت روابط ميان بنگاهي بين نهادهاي موجود در صنعت حمل و نقل ریلی، تهيه ماتريس نهاد- كاركرد براي وضع موجود صنعت، تهيه طرح اولیه نگاشت نهادي براي وضع موجود صنعت، نظرخواهي درخصوص نگاشت تهيه شده و طرح کلی نگاشت نهادی حوزه حمل و نقل ریلی. در نهایت نهادهای اصلی حوزه حمل و نقل ریلی در شش بخش نگاشت نهادی شامل سیاستگذاری، پشتیبانی مالی، تحقیق و توسعه، تربیت نیروی انسانی، کارآفرینی و انتشار فناوری احصا گردید.
The aim of this study was to delineate the institutional mapping of innovation in the rail transportation industry in the country. On the basis of centered concept of national innovation system in the form of six dimensions of Economic Cooperation and Development Organization Approach, we identify effective institutions in any sector and institutional mapping outline was drawn railway industry. In order to draw institutional mapping while taking advantage of expert opinions, six major steps in this article were evaluated, including identification of existing organizations in the field of rail transportation, understanding the relationships among competitors between institutions in this industry, providing institutional matrix-function for the status quo of the industry, providing an initial institutional mapping for the industry, and providing an overview on the outline of the institutional mapping of the railway transport industry.
1- قاضي‌نوري سيدسپهر, قاضي نوري، سيدسروش.. استخراج راهکارهاي اصلاح نظام ملي نوآوري ايران با تکيه بر مطالعه تطبيقي کشورهاي منتخب. فصلنامه سیاست علم و فناوری، سال اول، شماره 1، ص 65-81، 1387.
2- کلانتری، اسماعیل و منتظرريال غلامعلی. حولات همگرا در آینده علم و فناوری. پژوهش‌های مدیریت ایران، دوره 22، شماره 2، ص 241-274، 1397.
3- ریاحی، پریسا و قاضی‌نوری، سپهر. مقدمه‌ای بر نظام نوآوری (رویکردی گسترده). تهران، مرکز نشر دانشگاهی، چاپ اول، 1392.
4- کلانتری، اسماعیل و منتظر، غلامعلی. مفاهیم، رویکردها و روش‌های نگاشت نهادی (با تأکید بر مطالعات نظام نوآوری). مجله رهیافت، شماره 62، ص 55-72، 1395.
5- قاضي‌نوري، سپهر و قاضي‌نوري، سروش. مقدمه‌اي بر سياست‌گذاري علم، فناوري و نوآوري. تهران: انتشارات دانشگاه تربيت مدرس، 1391.
6- طباطباييان سيدحبيب‌اله و انتظاري محمد. مطالعه موردي نگاشت نهادي نوآوري در صنعت برق کشور. سیاست علم وفناوری، سال اول، شماره 1، ص 53-63، 1393.
7- هداوند، مرضیه، فاتح‌راد، مهدی و طباطبائیان، حبیب. تحلیل فرایند سیاستگذاری در نظام ملی نوآوری ایران با استفاده از چارچوب نگاشت نهادی، فصلنامه سیاست‌های راهبردی و کلان، دوره 4، شماره 16، ص 1-18، 1395.
8- اشتریان، کیومرث. رهیافت نهادی در سیاستگذاری نوآوری تکنولوژیک. فصلنامه سیاست. دوره 38، شماره 1، ص 1-14، 1387.
9- باقری‌نژاد، جعفر و سیدان، محیا. تدوین سیاست علم، فناوري و نوآوري براي کشورهاي در حال توسعه: ارائه مدل مفهومی و تحلیل تطبیقی. نشریه صنعت و دانشگاه، سال هشتم، شماره‌هاي 27 و 28، ص 13-26، 1394.
10- شجاعی، سعید.، بی‌تعب، علی.، و منجم‌زاده، سعید. تبیین نظام‌مند توانمندی نوآوری در سطح ملی. دوفصلنامه توسعه تکنولوژی صنعتی، 9، 25-40، 1390.
11- OECD; “Innovation and economic performance. Internal working document, 2000.
12- Freeman, C.; “Technology policy and economic performance: Lessons from Japan”; Printer, London; 1987.
13- Kurokawa, S., & Meyer, J. An overview of technology roadmapping. Unpublished manuscript, 2003.
14- Gaynor, G. H. Handbook of technology management. McGraw-Hill Professional, 1996.
15- Zhu, D., & Porter, A. L. Automated extraction and visualization of information for technological intelligence and forecasting. Technological forecasting and social change, 69(5), 495-506, 2002.
16- Balzat, M. The theoretical basis and the empirical treatment of national innovation systems (No. 232). Volkswirtschaftliche Diskussionsreihe, Institut für Volkswirtschaftslehre der Universität Augsburg, 2002.
17- Lederman, D. and Maloney, W.F., R&D and Development", Policy Research, Working Paper 3024, World Bank, Washingto, 2003.
18- World Bank Policy Research Working. Paper 3774, 2005.
19- Chen, D. and Dahlman, C.J., TheKnowledge economy, the KAM Methodology andWorld Bank Operation", Washington, DC: World BankInstitute, working paper 20433, Available from :http://papers.ssrn.com, 2005.
20- Green, C. What is water ‘governance’, and why does it matter? Article given at SWITCH Scientific Meeting, Belo Horiztonte, 2009.
21- Aligica, P.D. Institutional and Stakeholder Mapping: Frameworks for Policy Analysis and Institutional Change. Public Organization Review, 6:79-90, 2006.
22- Schertzer, R. Mapping institutional mechanisms of ethno national representation: towards a better measurement approach. Nations and Nationalism, 2018.