فهرست مقالات
-
دسترسی آزاد مقاله
1 - بررسي و تبيين شاخص‌ها، معيارها و ضوابط طراحي و معماري پارك‌هاي علم و فناوري در ايران
سعید صمدی مهدی طاهرزادهپاركهاي فناوري بعنوان يکي از نهادهاي اجتماعي و حلقه‌اي از زنجيره توسعه اقتصادي مبتني بر فناوري در دهه 1960 شکل گرفتند. با توجه به رويکرد سياست‌گذاران به توسعه همه جانبه (زير بنايي و ساختاري) تحت راهبري فناوري که از دهه 1980 شروع شد، توسعه و ايجاد پارك‌هاي فناوري نيز به چکیده کاملپاركهاي فناوري بعنوان يکي از نهادهاي اجتماعي و حلقه‌اي از زنجيره توسعه اقتصادي مبتني بر فناوري در دهه 1960 شکل گرفتند. با توجه به رويکرد سياست‌گذاران به توسعه همه جانبه (زير بنايي و ساختاري) تحت راهبري فناوري که از دهه 1980 شروع شد، توسعه و ايجاد پارك‌هاي فناوري نيز به عنوان بخشي از اين رويکرد رواج يافت و مورد استقبال دولتمردان، انديشمندان و صاحبنظران کليه کشورها (اعم از توسعه يافته يا در حال توسعه) قرار گرفت، به نحوي که در حال حاضر بيش از هزار پارک فناوري در عرصه بين المللي شکل گرفته و توسعه يافته‌اند. در ايران نيز توجه به راهبرد و سياست ايجاد پارك‌ها که از دو دهه گذشته مورد توجه واقع شده، سبب شد تا پارك‌هاي متعددي در سطوح ملي و منطقه‌اي شکل بگيرد که بعضاً به دلايل گوناگوني از جمله عدم حمايتهاي مالي و اعتباري مناسب، مبهم و نامشخص بودن سياست‌گذاري‌ها، اهداف و راهبردهاي ايجاد و مهمتر از آنها، فقدان ضوابط، معيارها و شاخص‌هاي نظام‌مند در زمينه مکان يابي، طراحي و .. احداث اين پارک‌ها، با موفقيت چنداني روبرو نبوده است. در اين مقاله که بر اساس روش توصيفي- تحليلي و ديدگاهي تعمق نگر در خصوص تجارب کشورهاي توسعه يافته‌اي چون امريکا، استراليا و … و همچنين کشورهاي در حال توسعه‌اي چون سنگاپور و .. تنظيم شده، سعي شده است تا با بررسي تحليلي بر Master plan پارك‌هاي فوق الذکر و ساختار کالبدي- فضايي کنوني پارك‌هاي علم و فناوري کشور بتواند به تعيين و تبيين معيارها و ضوابط طراحي و معماري اين پارك‌ها (از جمله معيارهايي چون مقياس، فرآيند توسعه، شاخص‌هاي استقرار و موقعيت، نظام حرکتي، نظام کالبدي که خود شامل فيزيونومي پارك‌ها، حجم، ميزان و نقش فضاهاي باز و توده، يکپارچگي طرح، استقلال فضايي، انعطاف پذيري و رواني و شاخص بسيار مهم عملکرد و .. ) دست يازد. اميد است نتايج حاصل از اين مطالعه بتواند به تدوين آئين نامه ضوابط و مقررات طراحي و معماري احداث پارك‌هاي علم و فناوري کمک کرده و با خلق افقي روشن در اين زمينه، ضمن ارتقاي بهره‌وري و کارايي اين پارك‌ها، زمينه و بستر لازم براي رسيدن به اهداف آنها را فراهم آورده و مسئولان و برنامه‌ريزان را براي تحقق راهبرد‌ها و سياست‌هاي مورد نظر ياري دهد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
2 - ارزيابي عملکرد مراکز رشد واحدهاي فناوري و پارک ها به وسيله شاخص‌ها
مرتضی راستی برزکی حمید مهدوی قاسم مصلحيبراي تمام مديران و از جمله مديران مراكز رشد، خود ارزيابي موضوعي بسيار جذاب مي‌باشد. ارزيابي عملکرد مرکز رشد به وسيله ايندکس‌ها (IPAI) روشي ساده، جالب و کارا براي محاسبه شاخص عملکردي يك مركز رشد مي‌باشد. اساس اين روش تبديل دامنه‌اي از عملكردها به مقياس‌هاي ثابت براي چند چکیده کاملبراي تمام مديران و از جمله مديران مراكز رشد، خود ارزيابي موضوعي بسيار جذاب مي‌باشد. ارزيابي عملکرد مرکز رشد به وسيله ايندکس‌ها (IPAI) روشي ساده، جالب و کارا براي محاسبه شاخص عملکردي يك مركز رشد مي‌باشد. اساس اين روش تبديل دامنه‌اي از عملكردها به مقياس‌هاي ثابت براي چند نماگر، وزن‌دهي و ترکيب آنها براي سنجش ميزان دستيابي به اهداف مي‌باشد. اصولاً ارزيابي راهبرد با توجه به ميزان دستيابي به اهداف شامل سه فعاليت اساسي بررسي مباني اصلي راهبردهاي شرکت‌ها و سازمان‌ها، مقايسه نتيجه‌هاي مورد انتظار با نتيجه‌هاي واقعي و انجام دادن اقدامات اصلاحي مي‌باشد . توجه اين مقاله به مورد دوم به منظور اطمينان تطابق عملکردها با برنامه‌هاي پيش‌بيني شده مي‌باشد. در اين مقاله، شاخصي براي اندازه‌گيري سطح ارتقاء فناوري در مرکز رشد و پارک شهرک علمي و تحقيقاتي اصفهان به همراه روش محاسبه آن آورده شده است. اندازه‌گيري شاخص براي شهرک، به عنوان يک مطالعه موردي آورده شده است. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
3 - مراكز رشد كارآفرينان شهری ؛ طرحي‌نو در توسعه اقتصاد شهري
مهدی کنعانیوجود بيش از 800 هزار نفر بيكار و جوياي كار در شهر تهران و افزايش نرخ بيكاري در استان تهران و به ويژه در ميان تحصيل كرده هاي شهري معضلات اجتماعي و آسيب‌هاي فراواني را سبب شده است. اين روند منحصر به كلانشهر تهران نيست و بسياري از كلانشهرهاي كشور با آن دست به گريبان هستن چکیده کاملوجود بيش از 800 هزار نفر بيكار و جوياي كار در شهر تهران و افزايش نرخ بيكاري در استان تهران و به ويژه در ميان تحصيل كرده هاي شهري معضلات اجتماعي و آسيب‌هاي فراواني را سبب شده است. اين روند منحصر به كلانشهر تهران نيست و بسياري از كلانشهرهاي كشور با آن دست به گريبان هستند. حتي بسياري از شهرهاي دنيا نيز به نوعي با اين مساله دست به گريبان هستند. از آنسو شهرداري‌ها نيز پتانسيل‌هاي بيشماري براي توسعه كسب و كار و حمايت از كارآفريني دارند كه از جمله آنها مي توان به امكان برقراري تعاملاتي كارآمد با بخش‌هاي دولتي خدمات رسان در حوزه شهر و محوريت و جهت دهي ارايه خدمات آنها به سمت كارآفريني، توان اطلاع رساني بالا و امكانات تبليغاتي گسترده، داشتن دفاتر اداري در تمام مناطق، نواحي و محلات شهر، امكان دسترسي به آمار و اطلاعات مختلف مرتبط با شهروندان و آشنايي با روحيات زندگي و كسب و كار شهروندان در مناطق مختلف و فرصت‌ها و تهديدهاي تجاري و شغلي موجود در هر ناحيه، دسترسي به بازارچه هاي مختلف و زمينها و املاك بلاتكليف، و ... اشاره كرد. سياستگذاري توسعه کارآفريني و حمايت از کارآفرينان در سطوح کشوري و حوزه هاي صنعتي پیشینه ای چند صد ساله دارد؛ اما کمتر از یک دهه است که مدیران شهری و شهرداری‌های شهرها و مناطق کمتر توسعه یافته در گوشه و کنار جهان به مدد حمایت‌هایی سازمان یافته از کارآفرینان شهری توانسته اند "طرحی نو" در جامعه شهری خود دراندازند و از فاصله خود با شهرها و مناطق توسعه یافته بکاهند. مراکز رشد کارآفرینان شهری یکی از این ایده ها است و مقاله حاضر طرح اولیه راه اندازی مراکز رشد کارآفرینان شهری را تبیین می کند. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
4 - بانك توسعه بنگاه‌هاي اقتصادي كوچك و متوسط ايران
محمد رضا ادراکیحمايتهاي مالي تنها بخشي از حمايتهاي مورد نياز بنگاه هاي كوچك ومتوسط را شامل مي‌شود كه توسط بانكها، موسسات مالي توسعه‌اي، شركت‌هاي ليزينگ ، شركت‌هاي سرمايه مخاطره آميز و... ،براي كمك و پشتيباني ازاين بنگاه‌ها به اجرا در مي‌آيد.با اين حال توسعه و ايجاد موسسات تخصصي جديد چکیده کاملحمايتهاي مالي تنها بخشي از حمايتهاي مورد نياز بنگاه هاي كوچك ومتوسط را شامل مي‌شود كه توسط بانكها، موسسات مالي توسعه‌اي، شركت‌هاي ليزينگ ، شركت‌هاي سرمايه مخاطره آميز و... ،براي كمك و پشتيباني ازاين بنگاه‌ها به اجرا در مي‌آيد.با اين حال توسعه و ايجاد موسسات تخصصي جديد در زمينه فعاليت‌هاي حمايتي مالي و مشاوره‌اي از بنگاه‌هاي كوچك و متوسط ضروري بنظر مي‌رسد. بانك توسعه بنگاه‌هاي اقتصادي كوچك و متوسط ايران يكي از اين موسسات مورد نياز وجديد است كه مي‌تواند نقشي مهم به عنوان يك نهاد مالي توسعه‌اي براي ايجادو شروع كسب وكار بنگاه‌هاي كوچك ومتوسط و پاسخگويي به نيازهاي خاص آنها داشته باشد. اين بانك به عنوان يك نهاد مالي،و از طريق خدمات مشاوره اي و ارائه محصولات مالي مرتبط و به هنگام، به رشد و تأمين مالي وارايه محصولات تكميلي مورد نياز بنگاه‌هاي اقتصادي كوچك و متوسط كمك مي كند. خدمات مشاوره‌اي اين بانك مي‌بايست به طور يكپارچه و فراگير در زمينه حمايتهاي مالي و ايجاد كسب و كار ارائه گردد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
5 - بررسي مراحل ثبت اختراع در ايران ، اتحاديه اروپا و آمريکا
شیما سادات هاشمیحق اختراع- يا به عبارت ديگر، حق استفاده و بهره‌برداري مخترع از حاصل فکر و ابتکار خويش– يک حق مالي است؛ يعني مي‌تواند مورد داد و ستد واقع شود. اما از آنجا که اين حق، يک حق غيرمادي و نامحسوس است و نمي‌توان با در دست داشتن آن ادعاي مالکيت بر آن نمود، و از سوي ديگر بايد تنه چکیده کاملحق اختراع- يا به عبارت ديگر، حق استفاده و بهره‌برداري مخترع از حاصل فکر و ابتکار خويش– يک حق مالي است؛ يعني مي‌تواند مورد داد و ستد واقع شود. اما از آنجا که اين حق، يک حق غيرمادي و نامحسوس است و نمي‌توان با در دست داشتن آن ادعاي مالکيت بر آن نمود، و از سوي ديگر بايد تنها اولين کسي که با زحمت و تلاش به ساخت آن نائل شده را مستحق بهره‌برداري از آن دانست و مقلدان را از استفاده رايگان و بدون زحمت از حاصل تلاش مخترع منع نمود، تنها با ثبت اختراع به نام مخترع است که مي‌توان اثبات کرد، دارنده ورقه اختراع اولين کسي است که موفق به آن اختراع شده و مالک آن محسوب مي‌شود. لذا ثبت اختراع– و ساير اموال غيرمادي– نقش مهمي دراثبات مالکيت مخترع دارد. هدف از اين مقاله آشنا نمودن مخترعان از مراحل ثبت اختراع و لزوم ثبت اختراعشان براي حمايت از آنها، بررسي و مطالعه نظام‌هاي ثبت اختراع و مراحل ثبت اختراع در چند کشور مختلف وکشورمان، ايران مي‌باشد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
6 - چارچوب سياستگذاري و برنامه‌ريزي براي حمايت و توسعه بنگاه‌هاي كوچك و متوسط (SMEs)
احسان یزدانی راد معصومه مداح بهرام صلواتی سرچشمهدر حال حاضر، ايجاد و حمايت از كسب وكارها و بنگاه‌هاي كوچك و متوسط يكي از اولويت‌هاي اساسي در برنامه‌هاي توسعه اقتصادي اكثر كشورهاي دنيا است. در كشور ما نيز جايگاه خاصي براي حمايت و توسعه صنايع كوچك و متوسط در برنامه‌هاي كلان توسعه‌اي در نظر گرفته شده است. در ماده 21 و 3 چکیده کاملدر حال حاضر، ايجاد و حمايت از كسب وكارها و بنگاه‌هاي كوچك و متوسط يكي از اولويت‌هاي اساسي در برنامه‌هاي توسعه اقتصادي اكثر كشورهاي دنيا است. در كشور ما نيز جايگاه خاصي براي حمايت و توسعه صنايع كوچك و متوسط در برنامه‌هاي كلان توسعه‌اي در نظر گرفته شده است. در ماده 21 و 39 برنامه چهارم توسعه كشور نيز، مستقيما" به ضرورت حمايت و توسعه از SMEها اشاره گرديده است و دولت موظف به طراحي، تدوين و اجراي برنامه‌هاي حمايتي ويژه براي آنها شده است. با اين‌حال همچنان در كشور فقدان مدلي منسجم، كارآ و اثربخش جهت حمايت و توسعه از اين نوع بنگاه‌ها مشاهده مي‌شود. لذا اين مقاله با محور قرار دادن اين چالش اصلي سعي در پيشنهاد چارچوبي كاربردي براي برنامه‌ريزي، حمايت و توسعه بنگاه‌هاي كوچك و متوسط دارد. در اين مقاله، مروري جامع بر ادبيات بنگاه‌هاي كوچك و متوسط صورت پذيرفته است و علاوه بر تعاريف كمي آنها، تعاريف كيفي مطرح در اين حوزه نيز مورد بررسي قرار گرفته است. سپس با شناسايي و بررسي المان‌ها و روندهاي تاثيرگذار و اثربخش بر فرآيند سياستگذاري و برنامه‌ريزي براي حمايت و توسعه بنگاه‌هاي كوچك و متوسط، چارچوبي عملياتي براي حمايت و توسعه اين بنگاه‌ها با اتكا بر نمونه‌ها و تجربيات ارزنده و موفق اتحاديه اروپا در اين زمينه، تدوين و معرفي شده است. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
7 - نقش دولت و ساير نهادهاي بخش عمومي در توسعه محلي نوآوري
پروفسور فردریک بوگرن علیرضا آیت الهیفرض بر اين است كه به جاي آن كه رشد و توسعه كلي كشور را در نظر بگيريم، توسعة كل آن را هدف قرار دهيم؛ يعني توسعه هر محل (منطقه ـ استان ـ شهر ـ روستا) و نهايتاً «توسعه متوازن». حال در فضايي علمي كه فناوري موتور توسعه محسوب شود و نوآوري اصل رشد به شمار رود توزيع رشد فناوري چکیده کاملفرض بر اين است كه به جاي آن كه رشد و توسعه كلي كشور را در نظر بگيريم، توسعة كل آن را هدف قرار دهيم؛ يعني توسعه هر محل (منطقه ـ استان ـ شهر ـ روستا) و نهايتاً «توسعه متوازن». حال در فضايي علمي كه فناوري موتور توسعه محسوب شود و نوآوري اصل رشد به شمار رود توزيع رشد فناوري در مناطق، شهرها و چه بسا روستاهاي كشور به مفهوم توسعه‌اي فراگير و حتي‌الامكان يكپارچه است. اين يكپارچگي بايد ميان دانشگاه‌ها، پژوهشگاه‌ها، و شهرك‌هاي علمي و تحقيقاتي مراكز رشد و پارك‌هاي فناوري باشد. بنابراين بحث مقاله حاضر ابتدا بر نوآوري در حوزة رشد فناوري است و اين كه در دستيابي به آن مكان (شهر ـ روستا ـ شهرك صنعتي و...) يا به اصطلاح محل استقرار صنايع و نزديكي مكاني دو يا چند صنعت به يكديگر چه نقش‌ها و فوايدي مي‌توانند داشته باشند. به اين ترتيب اصل توجه بر سياست و برنامه‌هاي علمي ـ صنعتي ـ اقتصادي كشور، منطقه و شهر، و كيفيت رشد فناوري از راه نوآوري است: آيا نزديكي جغرافيايي مراكز صنعتي به نوآوري و به طور كلي رشد فناوري كمك مي‌كند؟ و رشد و توسعه كشور را شتاب مي‌بخشد؟ يا برعكس، هرچه فناوري‌ها، به ويژه در بخش‌هاي اطلاعات و ارتباطات، يعني مخابرات و حمل و نقل پيشرفت كنند نه تنها از مشكلات و هزينه ارتباط متخصصان و صنعتگران و مؤسسات صنعتي و بنگاه‌هاي اقتصادي با يكديگر مي‌كاهند بلكه طبيعتاً و به موازات آن از نقش اقتصاد فضايي و تمركز، و تا حدودي آمايش سرزمين و آمايش شهري مي‌كاهند و به سياست عدم تمركز ميدان مي‌دهند؟. پس از بحث‌هاي نظري بسيار ضروري كه در ابتداي مقاله مي‌آيد پروفسور بوگرن به بررسي مراكز رشد فناوري منطقة مركز فرانسه، نوآوري و انتقال فناوري بين آنها، شبكه‌اي علمي ـ تحقيقاتي كه به اين منظور بين آنها ايجاد شده است، و گريز آنها از همكاري‌هاي محلي به منظور استفاده بيشتر از همكاري با بنگاه‌هاي صنعتي پيشرفته‌تر و بنابراين مفيدتر مي‌پردازد. اهميت گزارش مطالعة بوگرن در فرانسه بنا به برخي از مشابهت‌هايي است كه بين سياست‌هاي علمي ـ رشدـ صنعتي ـ شهري و منطقه‌اي ايران و فرانسه وجود دارد و به اين ترتيب «راه طي شده» در فرانسه، راهنما، و آزمون و خطاهاي آن مانع از خطاهاي مشابهي است كه مسلماً مشمول صرف وقت و هزينه‌اند. پرونده مقاله