بر اساس نظر بسياري از اقتصاددانان، شکاف قابل توجه درآمد سرانه مابين کشورهاي توسعهيافته و درحال توسعه ناشي از شکاف قابل توجه فناوري مابين آنان است. بر اساس نتايج مطالعات تجربي، کشورهاي در حال توسعه ميتوانند از کانال جريان ورودي سرمايهگذاري مستقيم خارجي اقدام به کاهش ش چکیده کامل
بر اساس نظر بسياري از اقتصاددانان، شکاف قابل توجه درآمد سرانه مابين کشورهاي توسعهيافته و درحال توسعه ناشي از شکاف قابل توجه فناوري مابين آنان است. بر اساس نتايج مطالعات تجربي، کشورهاي در حال توسعه ميتوانند از کانال جريان ورودي سرمايهگذاري مستقيم خارجي اقدام به کاهش شکاف فناوري نمايند. زيرا بنگاههاي چند مليتي وارد شده به اقتصادهاي ميزبان، به طور نسبي از فناوري مدرنتري نسبت به بنگاههاي داخلي بهرهمند هستند. البته بايد خاطرنشان ساخت سرريز فناوري سرمايهگذاران خارجي تابع ظرفيت جذب سرريز فناوري در اقتصاد داخلي است. ظرفيت جذب فناوري در اقتصاد داخلي نيز تابعي از متغيرهاي متعددي است که در اين مطالعه، سرمايه انساني مدنظر قرار گرفته است. باتوجه به نقش تعيينکننده بخش صنعت در اقتصاد جهاني، هدف مطالعه حاضر بررسي اثرات سرريزي سرمايهگذاري خارجي از منظر فناوري بر عملکرد بخش صنعت اقتصاد ايران طي دوره 8831-4731 در قالب برنامههاي توسعه اقتصادي است. نتايج اين مطالعه حاکي از آن است که طي برنامه دوم توسعه ارتباط قوي ميان ارتقاي سرمايه انساني (معيار ظرفيت جذب)، جذب سرمايهگذاري خارجي، اثرات سرريزي و عملکرد صنعت وجود ندارد. در حالي که طي برنامه سوم توسعه رابطه فوق محسوس بوده که از دلايل آن ميتوان به الزامات سياستي اين برنامه، در خصوص ارتقاي نقش تحقيق و توسعه در سطح کلان اقتصادي و تصويب قانون جديد حمايت و گسترش سرمايهگذاري مستقيم خارجي در سال 1831 و اجراي سياست کاهش انحصارات و تصديگري دولت در اقتصاد اشاره کرد. شايان ذکر است، طي برنامه چهارم توسعه، اگر چه ارتباط مذکور نسبت به برنامه دوم توسعه بهتر و مناسبتر بوده است ولي نسبت به برنامه سوم عملکرد ضعيفي داشته است که از دلايل آن ميتوان به عدم تناسب بين اعتبارات پژوهشي و تعداد پژوهشگران و مصرف اعتبارات پژوهشي در امور جاري دستگاههاي اجرايي، نبود امنيت سرمايهگذاري و اتخاذ سياستهاي ناکارآمد در حمايت از صنايع داخلي اشاره کرد. در مجموع ميتوان بيان داشت ارتباط فوق در بخش صنعت طي دوره مذکور محسوس و قابل دفاع نبوده است.
پرونده مقاله
در عصر کنوني نوآوري به عنوان ضرورتي جهت رشد و توسعه ي اقتصادي پايدار، ارتقاء سطح زندگي و رفاه افراد مورد توجه صاحب نظران اقتصادي قرار گرفته است. از سويي ديگر گسترش نوآوري در هر كشوري مستلزم تشكيل سرمايه براي تامين منابع مالي موردنياز است. اما كشورها بويژه کشورهاي درحال چکیده کامل
در عصر کنوني نوآوري به عنوان ضرورتي جهت رشد و توسعه ي اقتصادي پايدار، ارتقاء سطح زندگي و رفاه افراد مورد توجه صاحب نظران اقتصادي قرار گرفته است. از سويي ديگر گسترش نوآوري در هر كشوري مستلزم تشكيل سرمايه براي تامين منابع مالي موردنياز است. اما كشورها بويژه کشورهاي درحال توسعه مي توانند از طريق جريان سرمايه گذاري مستقيم خارجي اقدام به جذب منابع مالي، انتقال فناوري و ايجاد بستر مناسب براي گسترش نوآوري نمايند. لذا با توجه به اهميت كليدي نوآوري و سرمايه گذاري مستقيم خارجي در افزايش قدرت رقابت پذيري، مطالعه حاضر به بررسي رابطه جريان سرمايه گذاري مستقيم خارجي با نوآوري در اقتصاد ايران در مقايسه با کشورهاي سند چشم انداز طي دوره زماني 2008- 1995 مي پردازد. نتايج مطالعات تجربي بيانگر وجود رابطه دو طرفه ميان سرمايه گذاري مستقيم خارجي و نوآوري در اکثر کشورهاي سند چشم انداز مي باشد. تركيه، ايران و عربستان در بين کشورهاي سند چشم انداز در جذب سرمايه گذاري مستقيم خارجي و توسعه مولفه هاي نوآوري موفق تر عمل کرده اند، درحاليکه كشورهاي يمن و تاجيكستان از نظر جذب سرمايه گذاري مستقيم خارجي و مولفه هاي نوآوري ضعيف ترين عملكرد را داشته اند. هم چنين بر اساس نتايج بدست آمده وضعيت کشورهاي سند چشم انداز در مقايسه با كل جهان در شاخص هاي نوآوري و سرمايه گذاري مستقيم مطلوب نمي باشد. که اين امر ممکن است ناشي از مشکلات آنان در خصوص ظرفيت جذب، ناهماهنگي مابين سياستهاي کلان اقتصادي با سياستهاي آموزش و پژوهشي و... دانست
پرونده مقاله
انتقال فناوری ، مقوله ای چندبعدی است كه هم از نظر علمی و هم از ابعاد فرهنگی ، سیاسی و اقتصادی، سالهاست نه فقط كشورهای در حال توسعه، بلكه بسیاری از مجامع پژوهشی غرب و سازمانهای بین المللی را به خود مشغول داشته است. برای كاستن از فاصله تكنولوژیکی میان كشورهای پیشرفته و چکیده کامل
انتقال فناوری ، مقوله ای چندبعدی است كه هم از نظر علمی و هم از ابعاد فرهنگی ، سیاسی و اقتصادی، سالهاست نه فقط كشورهای در حال توسعه، بلكه بسیاری از مجامع پژوهشی غرب و سازمانهای بین المللی را به خود مشغول داشته است. برای كاستن از فاصله تكنولوژیکی میان كشورهای پیشرفته و كمتر توسعه یافته، انتقال فناوری یك لازمه انكار ناپذیر است. انتقال فناوری باروشهای متفاوت و وسائل مختلف امكانپذیر است كه با توجه به موقعیت انتقال دهنده و انتقال گیرنده فناوری مشخص میشود. وارد کردن محصولات دارای فناوری پیشرفته، به کارگیری فناوری خارجی و به کارگیری نیروی کار بین المللی روش هایی برای انتقال فناوری بین المللی است . اما در کنار این روش ها، سرمایه گذاری مستقیم خارجی (FDI ) که عمدتا"به وسیله شرکتهای فراملی(یا چند ملیتی) انجام می شود، روش اصلی دسترسی به فناوریهای پیشرفته به وسیله کشورهای در حال توسعه است. سرمایه گذاری خارجی معمولا" دربر گیرنده سه عنصر سرمایه، تکنولوژی و مدیریت است که هر سه برای پیشرفت کشورهای در حال توسعه مورد نیاز است. دراین مقاله پس از بررسی ادبیات انتقال فناوری و FDI، و شناسایی مشکلات پیش روی صنعت پلاستیک درایران، 40 متغیر اثرگذار بر انتقال فناوری از طریق FDI شناسایی گشت. پس از توزیع پرسشنامه ای حاوی متغیرهای مذکور، میان 3 طیف درگیر در سرمایه گذاری مستقیم خارجی، یعنی فعالان حوزه پلاستیک، کارشناسان سازمان سرمایه گذاری وکمکهای اقتصادی و فنی ایران و متخصصان انتقال فناوری، و انجام تکنیک آماری تحلیل عاملی اکتشافی، 13عامل عمده اثرگذار شناسایی شد.
پرونده مقاله
حقوق مالکيت معنوي نقش مهمي در رشد اقتصادي بلند مدت جوامع دارد. ازاين روي، نهادهاي بين المللي همچون سازمان تجارت جهاني و سازمان مالکيت معنوي جهاني در سال هاي اخير، توصيه هايي به اعضاي خود مبني بر تامين و تقويت اين عامل تعيين کننده کرده اند. همچنين، شکاف در نظامهاي ما چکیده کامل
حقوق مالکيت معنوي نقش مهمي در رشد اقتصادي بلند مدت جوامع دارد. ازاين روي، نهادهاي بين المللي همچون سازمان تجارت جهاني و سازمان مالکيت معنوي جهاني در سال هاي اخير، توصيه هايي به اعضاي خود مبني بر تامين و تقويت اين عامل تعيين کننده کرده اند. همچنين، شکاف در نظامهاي مالکيت معنوي در بين کشورهاي توسعه يافته و در حال توسعه، به عنوان يکي از علل تفاوت در سطح جريان سرمايه گذاريهاي مستقيم خارجي و جريان بين المللي سرمايه هاي خصوصي به شمار ميآيد. اين پژوهش از طريق تحليل شاخصي داده هاي دوره زماني 2005-1985، به بررسي و مقايسه نقش حقوق مالکيت معنوي بر سرمايه گذاري مستقيم خارجي در کشور هاي گروه D8 مي-پردازد. پرسش اين است که آيا حمايت از حقوق مالکيت معنوي اثر مثبتي روي سرمايه گذاريهاي مستقيم خارجي در کشورهاي گروه D8 دارد؟ نتايج بررسي نشان ميدهد، رابطه بين حقوق مالکيت معنوي وسرمايه گذاري هاي مستقيم خارجي با توجه به ظرفيتهاي زير بنايي و سطح توسعه يافتگي کشورها در بين کشورهاي گروه 8D متفاوت ميباشد.
پرونده مقاله
اقتصاد از چند بخش تشکیل شده است و عملکرد هر بخش نقش به خصوصی در پیشرفت اقتصاد دارد. بخش نفت و گاز اقتصاد بعنوان یکی از مهمترین بخشهای اقتصادی در ایران به علت منبع درآمد اصلی دولت نقش مهم و غیرقابل انکار در برنامهریزی کشور دارد. بنابراین بررسی عملکرد این بخش میتواند چکیده کامل
اقتصاد از چند بخش تشکیل شده است و عملکرد هر بخش نقش به خصوصی در پیشرفت اقتصاد دارد. بخش نفت و گاز اقتصاد بعنوان یکی از مهمترین بخشهای اقتصادی در ایران به علت منبع درآمد اصلی دولت نقش مهم و غیرقابل انکار در برنامهریزی کشور دارد. بنابراین بررسی عملکرد این بخش میتواند برای رشد و پیشرت اقتصادی کشور مهم باشد. بررسی بهرهوری کل عوامل یکی از راههای بررسی عملکرد بخشها هست که نشاندهنده رشد بهینه اقتصاد آن بخش است. از اینرو در این مقاله تأثیر عوامل مهم مؤثر بر رشد بهرهوری کل عوامل بخش نفت و گاز شامل سرمایهگاری مستقیم خارجی، واردات کالاهای سرمایهای و واسطهای، انباشت تحقیق و توسعه و سرمایه انسانی مورد بررسی قرار گرفته است. دوره زمانی مورد بررسی تحقیق، 1379-1394 است. نتایج یافتهها این مطالعه حاکی از آن است که سرمایهگذاری مستقیم خارجی و واردات کالاهای سرمایهای و واسطهای بهعنوان کانالهای مهم سرریز فناوری بر رشد بهرهوری کل عوامل بخش نفت و گاز تأثیر مثبت دارد. ولی انباشت تحقیق و توسعه بخش نفت و گاز نتوانسته تأثیر مثبت بر رشد بهره وری کل عوامل بخش نفت و گاز داشته باشد. سرمایه انسانی نیز بهعنوان فعالیت ظرفیتساز داخلی تأثیر مثبت بر رشد بهرهوری کل عوامل بخش نفت و گاز دارد باتوجه به نتایج حاصله افزایش هزینههای اختصاصی به تحقیق و توسعه و ایجاد ارتباط تجاری و جذب سرمایه خارجی جهت سرمایهگذاری در این بخش و بهبود بهرهوری عوامل تولید توصیه میشود.
پرونده مقاله
پژوهش حاضر با هدف شناسایی و اولویت بندی موانع انتقال فناوری از طریق جذب سرمایه گذاری مستقیم خارجی در صنعت پتروشیمی کشور به انجام رسید. این پژوهش از لحاظ هدف کاربردی، از لحاظ رویکرد پیمایشی و از نوع مطالعات اکتشافی میباشد. جامعه آماری پژوهش حاضر، خبرگان مدیریتی و دانشگا چکیده کامل
پژوهش حاضر با هدف شناسایی و اولویت بندی موانع انتقال فناوری از طریق جذب سرمایه گذاری مستقیم خارجی در صنعت پتروشیمی کشور به انجام رسید. این پژوهش از لحاظ هدف کاربردی، از لحاظ رویکرد پیمایشی و از نوع مطالعات اکتشافی میباشد. جامعه آماری پژوهش حاضر، خبرگان مدیریتی و دانشگاهی در صنعت پتروشیمی بودند در فرایند انتخاب این گروه خبره، از روش "نمونه برداری قضاوتی" استفاده شد. بر همین اساس نیز، گروهی 35 نفره از خبرگان انتخاب و در تحقیق مشارکت داده شدند. ابزار اصلی جمع آوری داده ها در این پژوهش، پرسشنامههایی بود که بنا به اهداف مختلف طراحی گردید ودر میان جامعه آماری مورد نظر توزیع شد. گفتنی است پرسشنامه اول با هدف شناسایی موانع و بصورت باز طراحی گردید، پرسشنامه دوم با غربالگری و دسته بندی موانع شناسایی شده به صورت بسته و بر اساس طیف پنج گزینه ای لیکرت تنظیم شد، و نهایتاً پرسشنامه سوم با هدف تعیین اوزان و رتبه هر یک از موانع و بصورت مقایسات زوجی طراحی گردید. بعد از توزیع و جمع آوری داده ها، انجام تجزیه و تحلیل های لازمه از طریق نرم افزار های اس.پی.اس.اس، متلب و اکسل در دستور کار قرار گرفت. در این فرایند، آنالیزهایی همچون آزمون تی (t)، آزمون کولموگراف-اسمیرنوف، تحلیل عاملی اکتشافی، و فرایند تحلیل سلسله مراتبی فازی به انجام رسید. نتایج پژوهش منجر به شناسایی 3 مانع اصلی (موانع مربوطه به کشور میزبان، موانع مربوط به کشور میهمان، موانع مربوط به فناوری) و 20 مانع فرعی گردید و رتبه آنها تعیین شد.
پرونده مقاله